Daniel Katz với hầm trú ẩn cháy rừng của mình ở Adelaide Hills. (ABC News: Brant Cumming)

NAM ÚC - Một cư dân ở Adelaide Hills đang đấu tranh cho quyền sử dụng hầm trú ẩn cháy rừng mà ông đã xây, mà không được phép trên mảng đất của mình, lo lắng rằng giờ đây ông sẽ phải tháo dỡ công trình này, sau khi một cuộc đánh giá gần đây của chính quyền ghi rằng phải tuân theo quy trình phê duyệt hiện có.

Daniel Katz, là cha của một một hộ gia đình cư ngụ ở thị trấn Bridgewater, đã xây cất  hầm trú ẩn cho sáu người ở khu vực dễ xảy ra cháy rừng vào năm 2021 nhưng cho biết ông đã không nộp đơn xin phê duyệt xây cất phù hợp vì ông rất muốn có "phương cách tối hậu" để bảo vệ gia đình mình.

Sau đó, ông cho biết hội đồng địa phương đã yêu cầu ông dỡ bỏ căn hầm này — mà ông cho biết là kiểu đã được chấp thuận sử dụng ở tiểu bang Victoria — nhưng, sau khi kháng cáo chống lại quyết định của hội đồng, thay vào đó, ông đã được lệnh phải gắn ổ khóa căn hầm này cho đến khi vấn đề được giải quyết.

Ông Katz nói về tình hình của mình, "Tôi đã đến lúc nhận ra rằng cơn đau đầu mà tôi gặp phải không phải vì tôi bị ốm hay không khỏe - mà là vì tôi đã đập đầu vào tường".

Sau khi ABC nêu trường hợp của ông Katz với chính quyền tiểu bang vào tháng Tám, Bộ trưởng Kế hoạch, Nick Champion, cho biết một cuộc đánh giá đang được tiến hành để xác định xem có "cơ chế lập kế hoạch phù hợp hơn" hay không để đánh giá các đơn xin xây dựng nơi trú ẩn chống cháy rừng.

Cuộc đánh giá đó đã được công bố vào tuần thứ hai của tháng Mười và kết luận có lợi cho các quy hoạch hiện có, cho thấy hệ thống phê duyệt hiện tại nói chung là "hiệu quả".

Mặc dù thừa nhận rằng " gần đây, không có nơi trú ẩn chống cháy rừng tư nhân nào được phê duyệt ở tiểu bang Nam Úc", nhưng báo cáo cho biết điều đó không phải do "các vấn đề về lập pháp" mà là do "thiếu thông tin chi tiết kỹ thuật đầy đủ để đánh giá".

Báo cáo có đoạn viết,  "Chúng tôi đề nghị rằng hệ thống phê duyệt nơi trú ẩn chống cháy rừng tư nhân hiện tại đang được duy trì với những cải tiến nhỏ sau khi phê duyệt và thông tin tư vấn bổ sung cùng các tờ thông tin được công bố để giúp giáo dục ngành về quy trình này".

Một góc nhìn từ trên cao của miếng đất ở Adelaide Hills của ông Katz. (ABC News: Brant Cumming)

Một vấn đề khác được nêu ra trong bản đánh giá là vấn đề trách nhiệm pháp lý.

Bản đánh giá viết, "Trong suốt quá trình tham vấn, các câu hỏi đã được đặt ra về việc ai sẽ chịu trách nhiệm phê duyệt nơi trú ẩn cháy rừng tư nhân nếu có sự bất trắc xảy ra",

"Mối lo ngại là nếu không có mức độ bảo vệ theo luật định, các cơ quan hữu trách có thể không sẵn lòng phê duyệt nơi trú ẩn cháy rừng tư nhân, vì lo ngại về bảo hiểm cũng như các thủ tục tố tụng hình sự".

Mặc dù bản đánh giá phát hiện ra rằng các cơ quan hữu trách chịu trách nhiệm cấp phép phải có sự bảo hộ đó, nhưng ông Katz cho biết ông vẫn nghi ngờ rằng có "sự miễn cưỡng" trong việc phê duyệt nơi trú ẩn ở Nam Úc vì rủi ro pháp lý.

Ông nói với Đài phát thanh ABC Adelaide "tôi thật sự muốn bảo vệ gia đình mình và phải có kế hoạch sống sót sau cháy rừng, đó là trách nhiệm của tôi".

Ông cho biết hiện ông lo sợ rằng mình sẽ "bị buộc phải dỡ bỏ nơi trú ẩn cháy rừng".

Ông nói "Tôi chỉ không tin rằng bất kỳ ai trong chính phủ và các cơ quan quy hoạch sẽ sẵn sàng chịu trách nhiệm cho việc phê duyệt một nơi trú ẩn cháy rừng tư nhân ở Nam Úc, và bất kể tôi làm gì, tôi không nghĩ mình sẽ nhận được sự chấp thuận".

'Nếu không an toàn, thì không nên phê duyệt'

Sau khi công bố đánh giá vào tuần thứ hai trong tháng Mười, bộ trưởng quy hoạch cho biết hệ thống phê duyệt hiện tại đã được khẳng định là đúng.

Ông Champion cho biết, "Đánh giá cho thấy quy trình phê duyệt hiện tại có hiệu quả và khuyến cáo thêm các công việc để bảo đảm nơi trú ẩn vẫn tuân thủ và được bảo trì tốt",

"Những khuyến cáo này hiện đang được xem xét".

Phát biểu với Đài phát thanh ABC Adelaide vào cùng tuần thứ hai trong tháng Mười, ông Champion cho biết vấn đề trong trường hợp của ông Katz là cách ông Katz đã tiến hành xây hầm trú ẩn.

Ông nói hôm gày 10/10 rằng, "Nếu bạn định xây dựng bất kỳ loại công trình lớn nào trong sân sau nhà mình, cho dù đó là hầm trú hỏa hoạn hay thứ gì khác, hãy khai báo và xin phê duyệt trước, vì nếu bạn không xin phê duyệt trước và công trình không được phép, thì bạn sẽ phải đối mặt với vấn đề này",

"Chúng tôi sẽ không muốn để mọi người cứ lách qua hệ thống quy hoạch và các quy tắc xây dựng hợp lý.”

"Bây giờ ông ấy phải đối mặt với một thách thức khá lớn vì ông ấy sẽ phải khai báo và xin phê duyệt, và nếu căn hầm không an toàn, thì nó sẽ không được phê duyệt."

Ông Katz lo ngại rằng ông sẽ không được chấp thuận "bất kể tôi có làm gì đi nữa". (ABC News: Brant Cumming)

Melanie Selwood , Phó thị trưởng Hội đồng Adelaide Hills, cho biết hầm trú ẩn ở sân sau của ông Katz chỉ được phát hiện khi hội đồng tiến hành "kiểm tra các hầm trú ẩn trong khu vực của chúng tôi".

Bà cho biết, "Có hai hầm trú ẩn được phát hiện cần phải có sự đồng ý xây cất mà trước đó chưa có sự phê duyệt",

"Hội đồng đang làm việc với chính quyền tiểu bang để cố gắng tìm ra cách giải quyết cho những người đã cố gắng xây các hầm trú ẩn này ... nhưng đó vẫn là một quá trình đang diễn ra".

Anthony Tratt, người có công ty sản xuất hầm trú hỏa hoạn, đã sản xuất hầm trú ẩn trên miếng đất của ông Katz, cho biết "hàng trăm và hàng trăm" sản phẩm của ông đã được các chủ sở hữu bất động sản trên khắp Victoria lắp đặt.

Ông cho biết, "Ở những khu vực có nguy cơ cháy rừng thực sự cao, nếu bạn định xây dựng ở những khu vực đó, bạn phải có hầm trú ẩn",

"Những thứ này có ở đó trong trường hợp mọi người bị mắc kẹt và không còn lựa chọn nào khác.”

"Việc lắp đặt một boongke ở tiểu bang Nam Úc và có thể phải dời nó đi chỗ khác — nếu nó được lắp đặt theo hướng dẫn của chúng tôi, vốn rất, rất nghiêm ngặt, thì tôi không thấy có ý nghĩa gì cả."