Một tài xế Uber Eats tại nơi làm việc (Getty) Ảnh: Getty / Matthew Horwood

AUSTRALIA – Chính phủ Liên bang đang trong tư thế chuẩn bị đưa ra các điều lệ về quan hệ lao động với các doanh nghiệp lớn, đối với những thay đổi trong hệ thống quan hệ lao động. Đảng Lao động chuẩn bị giới thiệu cuộc cải tổ quan hệ lao động vào tuần tới, được thiết kế để bảo vệ những người lao động trong nền kinh tế tự do và đặt ra các điều kiện cho một loạt các công việc.

Người lao động trong nền kinh tế thuê người làm việc tự do và độc lập, hay còn gọi là gig economy,  ở Úc sẽ có được các điều lệ để được hưởng mức lương tối thiểu và được bảo vệ chống lại tình trạng bị cắt công việc một cách không công bằng.

Một loạt luật quan hệ lao động mới đã được ban hành, để loại bỏ áp lực từ những người lao động theo hợp đồng, dựa vào tiền tip (tiền boa) để kiếm sống.

Tài xế chia sẻ chuyến đi và người giao thức ăn, nằm trong số những người được hưởng lợi từ những thay đổi này.

Utsav Bhattarai là một tài xế Uber, đã gia nhập Liên minh Công nhân Giao thông vận tải để tranh đấu cho những người khác trong nền kinh tế gig.

Utsav Bhattarai nói "Từ đầu đến cuối chúng tôi chỉ là một con số, chúng tôi không được tính là công nhân".

"Và khi chờ đợi đơn đặt hàng, chúng tôi chỉ có một mình, đôi khi chúng tôi bị căng thẳng và đôi khi chán nản, vì tình hình tài chính mà chúng tôi đang trải qua".

"Chúng tôi phải làm việc hàng trăm giờ, để trả một mức lương rất căn bản, trả hết nhu cầu sinh tồn căn bản của chúng tôi”.

Được biết nền kinh tế tự do, gig economy, có mức độ rất lớn, vì nó bao gồm các tài xế giao thức ăn, sử dụng ứng dụng chăm sóc người già và chương trình bảo hiểm người khuyết tật quốc gia.

Chính phủ cho biết những người làm việc trong những khu vực đó, giống như nhân viên nhưng thực sự đang làm việc, như các nhà thầu độc lập nhưng thiếu quyền và sự bảo vệ đáng kể, so với một nhân viên thực sự.

Dự luật sẽ được chính phủ Albanese giới thiệu vào thứ Hai 4/9, sẽ cho phép Ủy ban Việc làm Công bằng đặt ra các tiêu chuẩn tối thiểu cho hàng trăm ngàn người lao động, giống như nhân viên trên các nền tảng kỹ thuật số từ ngày 1 tháng 7 năm 2024.

Đây là một phần trong cam kết bầu cử năm 2022 của Lao động, nhằm điều chỉnh nền kinh tế tự do, để giảm các hành vi không an toàn đã dẫn đến cái chết của tài xế giao hàng.

Tổng trưởng Quan hệ lao động, Tony Burke, đã công bố bốn thay đổi được đề xuất vào thứ Năm 31 tháng 8, bao gồm đóng các lỗ hổng trộm cắp tiền lương, chấm dứt việc làm thường xuyên và thuê lao động, cũng như cải thiện quyền của người lao động hợp đồng.

Ông nói "Đối với nhân viên hợp đồng mà tất cả chúng ta đã thấy, họ đang đi trên các đường phố, vượt qua đèn đỏ, đi lên lối đi bộ, băng xuống đường, hay chen vào giữa những chiếc xe đang đậu và luồng xe cộ đang giao thông".

"Họ không biết bất cứ lúc nào nếu cửa xe mở ra, họ sẽ té nhào và nằm dưới dòng xe cộ".

"Họ sẽ có một số tiêu chuẩn tối thiểu và việc lấp những lỗ hổng này, sẽ thay đổi cuộc sống của họ".

Người lao động sử dụng các nền tảng kỹ thuật số cho các công việc ‘giống như nhân viên’ sẽ được phân loại và bảo vệ theo những thay đổi, với quyền truy cập vào việc nghỉ bệnh và mức lương tối thiểu.

Nhưng đảng Lao động tuyên bố, nó sẽ không ảnh hưởng đến các nhà thầu độc lập, hoặc doanh nhân có mức độ tự chủ cao.

Ông Tony Burke nói "Chúng ta đang nói về một số người được trả lương thấp nhất ở Úc".

"Nếu điều đó có nghĩa là bạn phải trả thêm một chút, khi bánh pizza của bạn đến cửa nhà mình, trong khi họ có nhiều khả năng an toàn hơn trên những con đường đến đó, thì tôi nghĩ đó là một cái giá khá nhỏ để trả”.

Trong khi đó các nhóm kinh doanh và phe đối lập, đã lên án những thay đổi này.

Bà Jennifer Westacott, là giám đốc điều hành của Hội đồng Kinh doanh Úc, nói  "Điều này sẽ không lấp được sơ hở và sẽ tạo ra vấn đề".

"Nó sẽ làm tổn thương người lao động ,vì nó sẽ làm tổn thương năng suất, vốn là chìa khóa để có được mức lương cao hơn".

"Nó sẽ làm tổn thương doanh nghiệp nhỏ, tại thời điểm họ đang vật lộn hàng ngày, cũng như sẽ khiến người tiêu dùng tốn kém hơn".

"Trong hồ sơ ngày hôm nay, chính phủ sẽ khiến bạn tốn nhiều tiền hơn, nếu bạn giao hàng do chi phí sẽ làm tổn thương người tiêu dùng Úc".

"Vì vậy dự luật không nên được thông qua".

Trong khi đó các chủ nhân khai thác mỏ và kinh doanh cũng cảnh báo rằng, họ sẽ tíên hành các nỗ lực vận động hành lang để ngăn chặn dự luật.

Còn bà Tania Constable, là giám đốc điều hành của Hội đồng Khoáng sản Úc châu, nói "Luật này kéo theo mọi phần của nền kinh tế, điều đó đang làm tăng chi phí, làm tăng sự phức tạp cho mọi doanh nghiệp".

"Điều đó sẽ ảnh hưởng đến người tiêu dùng và mọi công nhân trên khắp nước Úc".

"Vào cuối ngày, xin đừng nhầm lẫn, chúng ta đang nói về ít việc làm hơn".

Được biết đã có 13 nhân viên giao hàng đã thiệt mạng trên đường phố Úc, trong những năm gần đây.

Còn Utsav Bhattarai hy vọng về một tương lai tốt đẹp hơn, cho ngành công nghiệp.

"Chúng tôi đang làm việc trong một công ty trị giá hàng tỷ đô la, nhưng chúng tôi không có gì cả, chúng tôi không có bất kỳ an ninh thực tế nào".

"Đôi khi chúng tôi nhận được đơn đặt hàng tạp hóa là 60 kg và chúng tôi được trả 10 đô la để lái xe lên từ 7 đến 8 km và điều đó không minh bạch".

"Chúng tôi không biết làm thế nào, để chúng tôi được trả tiền".

"Số liệu là gì, các thông số của chúng tôi được trả tiền là gì?".

"Tôi sẽ nhận được đơn đặt hàng tương tự, nếu tôi được trả 5 đô-la và các tài xế khác nhận được 6-đô la hoặc 7 đô-la và điều đó hoàn toàn không minh bạch".

Nếu dự luật được thông qua, sẽ mất một năm nữa để thay đổi tình trạng hiện tại.