Hình bảng hiệu của Tòa án Tối cao Australia ở Thủ đô Canberra. Nguồn: AAP

AUSTRALIA - Tòa án Tối cao vừa ra phán quyết rằng việc chính phủ liên bang giam giữ người nhập cư vô thời hạn khi không có khả năng trục xuất họ khỏi Úc trong tương lai gần là trái pháp luật. Vụ án mang tính bước ngoặt này đảo ngược tiền lệ 20 năm và mở đường cho việc trả tự do cho hàng chục người vẫn đang bị giam giữ.

Một phán quyết quan trọng của Tòa án Tối cao.

Đảo ngược tiền lệ năm 2004 cho phép giam giữ người vô thời hạn, ngay cả khi họ không thể bị trục xuất.

Josephine Langbien là quyền luật sư quản lý tại Trung tâm Luật Nhân quyền, người đã đưa ra lời khuyên chuyên môn cho tòa án về vấn đề này.

"Đây là một quyết định cực kỳ quan trọng sẽ gây ra những hậu quả thay đổi cuộc sống của những người đã bị giam giữ trong nhiều năm mà không biết liệu họ có được ra ngoài hay không và khi nào."

Vụ án được đưa ra bởi một người đàn ông Rohingya từ Myanmar đến Úc vào năm 2012. Anh ta bị kết án về tội xâm phạm tình dục trẻ em vào năm 2015.

Và đơn xin thị thực bảo vệ của anh ta bị từ chối, khiến anh ta bị giam giữ vô thời hạn.

Giáo sư Michelle Foster là giám đốc Trung tâm Peter McMullin về tình trạng không quốc tịch tại Trường Luật Melbourne.

"Đối với nhiều người, lên tới hàng triệu người trên khắp thế giới, quốc gia nơi họ sinh ra không cấp quyền công dân cho họ. Bây giờ, điều này có thể là do sự phân biệt giới tính, có thể là do sự phân biệt chủng tộc, tôn giáo, sắc tộc. Có thể đơn giản là do có lỗ hổng trong luật quốc tịch. Điểm mấu chốt là những người không quốc tịch không có quốc tịch mà không phải do lỗi của họ."

“Hiện có hơn 1,000 người đang bị giam giữ trong trại giam giữ nhập cư Úc.”

Trong số đó, 31 người không có quốc tịch.

Nói rộng hơn, Tổng luật sư nói với tòa án rằng có 92 người bị giam giữ không thể trở về nước xuất xứ của họ và sẽ phải được trả tự do sau phán quyết này.

Nhưng Giáo sư Foster cho biết quyết định này cũng có thể ảnh hưởng đến những người khác đã được thả.

"Chắc chắn điều này có thể dẫn đến yêu cầu bồi thường trên cơ sở rằng một số người đã bị giam giữ bất hợp pháp trong quá khứ."

Phát ngôn nhân về Nội vụ của phe đối lập James Paterson nói rằng chính phủ lẽ ra phải thấy trước phán quyết có thể xảy ra này và hành động sớm hơn để ngăn chặn những tội phạm bị kết án trở lại cộng đồng.

"Đây là một kết quả luôn có thể đoán trước được và có thể xảy ra. Đáng lẽ họ phải chuẩn bị sẵn kế hoạch B để giới thiệu với Thượng viện hôm nay nhằm bảo đảm rằng những người không phải là công dân bất hợp pháp có thể bị giam giữ hoặc bảo vệ cộng đồng Úc khỏi họ."

Thủ tướng Anthony Albanese đã đặt câu hỏi về vấn đề này khi chuẩn bị cho chuyến ĐI tới Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương.

Nhưng ở quê nhà, thượng nghị sĩ tiểu bang Queensland Murray Watt và Bộ trưởng Ngoại giao Penny Wong đã cố gắng xoa dịu những lo ngại.

"Người duy nhất bị ảnh hưởng bởi quyết định này đã được trả tự do vào thời điểm này là nguyên đơn  trong quyết định này. Theo hiểu biết của tôi, không ai trong số những người liên quan đến quyết định này đã được thả và đưa vào cộng đồng."

"Tôi có thể chắc chắn với Thượng viện rằng chính phủ này sẽ tiếp tục làm việc với chính quyền các cấp và để đáp lại quyết định này nhằm bảo đảm cộng đồng được an toàn, rằng sự an toàn của cộng đồng này luôn được duy trì."

Thượng nghị sĩ Đảng Xanh Nick McKim nói rằng đã đến lúc chính phủ phải hành động dựa trên phán quyết này càng sớm càng tốt.

"Điều quan trọng hiện nay là Đảng Lao động hành động hết sức vội vàng để trả tự do cho bất kỳ ai đang ở trong trại giam giữ nhập cư, những người nằm trong phạm vi quyết định của Tòa án Tối cao này."

Tòa án Tối cao sẽ công bố phán quyết trong những tháng tới.