Bốn trong số 12 toa tàu đã được điện khí hóa khi tuyến tàu Gawler được chờ đợi từ lâu mở cửa trở lại hôm 12/06. (ABC News: Chris Lawless)

NAM ÚC - Tuyến xe lửa dài 42 km chở hành khách giữa Khu trung tâm Thương mại thành phố Adelaide và Gawler ở phía bắc, cuối cùng đã hoạt động trở lại, sau nhiều lần trì hoãn dự án và nhiều lần tăng chi phí.

Chính quyền tiểu bang đã cho phép hành khách đi lại miễn phí cả ngày 12/06 trong nỗ lực lôi kéo hành khách quay trở lại sử dụng xe lửa sau 18 tháng gián đoạn.

Người nộp thuế sẽ thanh toán gần 900 triệu đô-la cho dự án này, vốn dự tính vào lúc ban đầu là 615 triệu đô-la.

Tom Koutsantonis, Bộ trưởng Giao thông Vận tải, mô tả việc quản lý dự án dưới thời chính phủ Tự do trước đây là một "mớ hỗn độn".

Bộ trưởng Giao thông vận tải Tom Koutsantonis tham gia vào chuyến khởi hành đầu tiên trên tuyến tàu điện mới được điện khí hóa. (ABC News: Candice Prosser)

Chỉ có bốn trong số 12 toa xe lửa đã được điện khí hóa, với các đoàn tàu chay bằng dầu diesel sẽ tiếp tục được sử dụng trên tuyến cho đến năm 2023, khi tám đầu máy điện còn lại được chuyển giao.

Việc điện khí hóa tuyến đường Gawler lần đầu tiên được công bố vào năm 2008 dưới thời chính phủ đảng Lao động khi ấy, nhưng đã bị gác lại trong gần một thập kỷ cho đến năm 2018, khi chính phủ Tự do mới được bầu lấy tiền tài trợ từ liên đảng liên bang.

Kể từ đó, dự án đã bị trì hoãn ngày khai trương nhiều lần ​​vào năm 2020, sau đó là năm 2021 và cuối cùng là tháng Sáu năm 2022.

Xe buýt thay thế cho trên tuyến xe lửa Gawler bên ngoài Ga Xe lửa Adelaide. (ABC News: Eugene Boisvert)

Chính phủ mới của đảng Lao động đã hứa hẹn một loạt "hoạt động và quà tặng" tại các ga khác nhau dọc theo đường tàu trong tuần này, để cảm ơn cộng đồng và các doanh nghiệp vì sự kiên nhẫn của họ.

Ông Koutsantonis nói: “Đây là một cơ hội tuyệt vời cho những người sử dụng tuyến Gawler trước đây - và những người mới đi tàu hỏa - đến và thử tuyến xe lửa được điện khí hóa mới.”

Chính quyền mới đảng Lao động đã cam kết hủy bỏ hợp đồng trị giá 2,14 tỷ đô-la với Keolis Downer, một tập đoàn tư nhân mà chính quyền đảngTự do trước tham gia điều hành mạng lưới đường sắt của Adelaide vào năm 2020.

Trong ngân sách tiểu bang hồi tuần này, 1 triệu đô-la đã được phân bổ cho "ủy ban thẩm tra" để xác định cách hiệu quả nhất về chi phí để kết thúc hợp đồng 12 năm của chính quyền với công ty này.

Phát ngôn viên của Đảng Tự do, Vincent Tarzia, cho biết phe đối lập đã có được "thông tin mới" từ bộ giao thông vận tải tiết lộ người nộp thuế có thể bị trả 70 triệu đô-la "tiền phí rút lui" nếu thỏa thuận Keolis Downer bị chấm dứt trước tháng Sáu năm 2023.

Ông Tarzia nói: “Bộ ngân khố đã đưa ra lời khuyên từ nhiều tháng trước rằng người đóng thuế sẽ phải trả tối thiểu 40 triệu đô-la để phá bỏ hợp đồng với Keolis Downer.”

"Đảng Lao động có quyền xem xét hợp đồng ngay bây giờ. Họ có thể phát hiện ra trong vài giây rằng nếu phá vỡ thỏa thuận Keolis Downer sẽ tốn hàng triệu đô-la.”

"Đó là lý do tại sao thật là chuyện vô lý khi Peter Malinauskas đổ 1 triệu đô-la xuống cống cho một Ủy ban Thẩm tra để tìm hiểu thông tin mà ông ta đã có quyền được đọc."

Bộ trưởng Bộ Giao thông phe đối lập, Vincent Tarzia, đã gợi ý rằng việc chấm dứt hợp đồng có thể tiêu tốn tới 70 triệu đô-la. (ABC News)

Ông Koutsantonis cho biết ông không tin rằng việc chấm dứt hợp đồng sẽ tốn kém ít hơn số tiền mà phe đối lập nêu ra.

"Vào thời điểm hệ thống xe lửa này được vận hành bởi nhà nước, nó được vận hành rẻ hơn so với dưới tay tư nhân. Điều đó có lợi cho người đóng thuế như thế nào?”

"Chúng tôi có một nhiệm vụ do cử tri đề ra cho tôi mà tôi tin rằng vượt trội hơn bất kỳ hợp đồng nào."