.png)
Các giao thức văn hóa bản địa dựa trên các nguyên tắc đạo đức. Nguồn: iStockphoto / tắc kè hoa/Getty Images/iStockphoto
AUSTRALIA - Việc tuân thủ các nghi thức văn hóa của Thổ dân Úc và người dân đảo Torres là một bước quan trọng để hiểu và tôn trọng chủ sở hữu truyền thống của vùng đất mà tất cả chúng ta đang sinh sống. Có một số cách thức quan trọng trong việc giao tiếp, có thể ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta và tôn vinh kiến thức cũng như địa vị độc đáo của những người Úc đầu tiên.
Các cách thức giao tiếp với nền văn hóa bản địa, dựa trên các nguyên tắc đạo đức hình thành nên mối quan hệ cá nhân và công việc của chúng ta, với Thổ dân và người dân đảo Torres.
Điều quan trọng là nuôi dưỡng những mối quan hệ này, vì họ là những người Úc đầu tiên.
Thổ dân và người dân đảo Torres có kiến thức sâu rộng về vùng đất này và có thể dạy chúng ta rất nhiều điều về việc chăm sóc môi trường.
Bà Caroline Hughes là Trưởng lão Ngunnawal của ACT và khu vực.
Là một Trưởng lão Thổ dân, bà được đánh giá cao vì kiến thức văn hóa sâu xa của mình.
Trong khi đó bà Rhoda Roberts thuộc chương trình ‘Trưởng lão tại Nơi Cư Trú’ hay ‘Elder in Residence’ của đài SBS.
Bà nói bằng cách tuân thủ các nghi thức văn hóa, chúng tôi thừa nhận mối liên hệ không gián đoạn, mà những người Úc đầu tiên đã có với vùng đất và các tập tục cổ xưa của họ.
“Chúng tôi đã tiếp tục những câu chuyện truyền khẩu, các giao tiếp và nghi lễ trong nhiều thời đại".
"Mặc dù mọi thứ được điều chỉnh, chúng tôi không phải là những dân tộc đứng yên một chỗ".
"Toàn bộ tiền đề và triết lý về con người chúng tôi, là quan tâm đến quốc gia, đất đai, biển cả, đường thủy và bầu trời của chúng ta”.
.png)
Các vũ công thổ dân biểu diễn trong buổi chào mừng đất nước trước trận giao hữu giữa AC Milan và AS Roma tại Sân vận động Optus vào ngày 31 tháng 5 năm 2024 ở Perth, Australia. Tín dụng: Hình ảnh Paul Kane / Getty
Chúng ta nên đề cập đến Người Úc Đầu Tiên như thế nào?
Thuật ngữ 'Người Úc bản địa' bao gồm cả người Thổ dân và người dân đảo Torres, nhưng người Thổ dân tự đề cập đến bản thân, theo những cách kết nối tốt hơn với danh tính của họ.
Bà Caroline Hughes tự nhận mình là một phụ nữ thuộc bộ tộc Ngunnawal.
Caroline Hughes nói, “Thật thích hợp khi gọi chúng tôi là Thổ dân hoặc người dân đảo Torres".
"Tôi thích được gọi là phụ nữ Ngunnawal hơn, vì đó là đất nước của tôi".
"Vì vậy, đất nước của tôi là nhóm ngôn ngữ và bộ lạc của tôi, điều đó cho những người Thổ dân khác biết nơi tôi đến từ đâu”,
“Quốc gia của tôi là nhóm ngôn ngữ và nhóm bộ lạc của tôi, và điều đó cho những người Thổ dân khác biết tôi đến từ đâu.”
Hai nhóm Thổ Dân khác biệt
Được biết người dân đảo Torres là những người bản địa đến từ các hòn đảo, nằm giữa mũi Bán đảo Cape York và Papua New Guinea và chủ yếu là người gốc Melanesian.
Ông Thomas Mayo là một người dân đảo Torres và là Phụ Tá Tổng Thư Ký Quốc gia của Nghiệp đoàn Hàng hải Úc Châu.
Ông Thomas Mayor nói, “Tất cả các Quốc gia Đầu tiên đều có nền văn hóa hơi khác nhau, nhưng có sự khác biệt thực sự rõ ràng giữa văn hóa của Người dân Đảo Torres và văn hóa Thổ Dân, vì vậy Người Dân Đảo muốn được công nhận là những dân tộc Bản địa riêng biệt của đất nước này”.
.png)
Cả cờ thổ dân và người dân đảo Torres Strait đều được treo cùng với quốc kỳ Úc. Ảnh: AAP / AAP Image/Mick Tsikas
Dùng những ngôn ngữ tôn kính
Chúng ta thể hiện sự tôn trọng bằng cách coi các thuật ngữ như 'Bản địa', 'Thổ dân', 'Người dân đảo Torres' và 'Quốc gia', là những danh từ riêng được viết bằng chữ hoa.
Bà Caroline Hughes giải thích là, các chữ viết tắt là không phù hợp.
Bà nói “Đừng bao giờ viết tắt 'Thổ dân', nó thực sự rất xúc phạm. Đừng bao giờ coi chúng tôi là từ viết tắt như 'ATSI', viết tắt của Thổ dân và Người dân đảo Torres".
"Chúng tôi cũng không phải là từ viết tắt và chúng tôi rất đặc biệt về điều đó, có những thuật ngữ xúc phạm sẽ khiến chúng tôi đau lòng khi nghe được”.
Trưởng Lão là những ai?
Người cao tuổi là những thành viên được cộng đồng kính trọng, có kiến thức văn hóa sâu sắc mà họ được phép nói đến.
Trưởng lão Thổ dân Rhoda Roberts giải thích.
“Theo cách thức xa xưa của chúng ta, các bậc Trưởng lão là những người đã học được trí tuệ và biết quan tâm đến mọi người".
"Vì vậy khi họ yếu kém, chúng ta chăm sóc họ, bởi vì chính sự khôn ngoan và sự hướng dẫn nhẹ nhàng của họ, như những người thầy đã dạy chúng ta con đường đạo đức và hành vi đối với người khác”.
Được biết Thổ dân và người dân đảo Torres thể hiện sự tôn trọng đối với Trưởng Lão (Elders), bằng cách gọi họ là 'Dì' và 'Chú'.
Việc những người không phải bản địa trước tiên hỏi, liệu họ có thể sử dụng những tên này hay không, là điều thích hợp.
Người lớn tuổi thường được yêu cầu gửi lời ‘Chào mừng đến với Đất nước’, ‘Welcome to Country’.
.png)
--
‘Welcome to Country’ là gì ?
Được bà Rhoda Roberts sáng lập vào những năm 1980, ‘Chào mừng đến với Đất nước’ là một nghi lễ chào mừng truyền thống được thực hiện, khi khai mạc một sự kiện nhằm tôn vinh quá khứ.
Nó có thể diễn ra dưới hình thức một buổi diễn thuyết, khiêu vũ hoặc xông khói.
Tương tự, ‘Sự thừa nhận của đất nước’ hay ‘Acknowledgement of Country’ là một nghi thức chào mừng quan trọng, được đưa ra tại các cuộc họp quan trọng.
Bà Rhoda Robertrs nói “Việc ‘Chào mừng đến với Đất nước’ được thực hiện bởi những người gìn giữ đất đai mà bạn đang ở, hoặc thực sự là những bậc trưởng lão của cộng đồng đó".
"Trong khi đó, ‘Sự thừa nhận của Đất nước’ có thể được thực hiện bởi tất cả chúng ta, bất cứ nơi nào chúng ta đến".
"Từ đó thể hiện rằng, chúng tôi có nhận thức về vùng đất và tôn trọng nó, đồng thời chúng tôi đang đến thăm vùng đất của người khác và chúng tôi đang thể hiện sự tôn trọng đó. đó không phải là nơi bạn đến, nhưng không sao cả".
"Bạn vẫn thuộc về nó và sẽ ghi nhận và cảm ơn những người gìn giữ đất đai và các bậc trưởng lão”.
.png)
Một nghệ sĩ bản địa tham gia nghi lễ hút thuốc. Ảnh: Getty / Cameron Spencer/Getty Images
Ngôn ngữ không thích hợp
Bà Caroline Hughes cũng nói thêm, điều quan trọng nữa là phải thừa nhận những tổn thương lịch sử, mà Thổ dân và người dân đảo Torres đã trải qua, khi đặt câu hỏi về lý lịch của một người.
Bà nói “Thật không phù hợp khi nói về tỷ lệ phần trăm và thậm chí cả màu da, màu mắt, màu tóc, bởi vì con cái chúng tôi được nuôi dưỡng trong nền văn hóa của chúng tôi và điều đó rất đặc biệt đối với chúng tôi".
"Và xã hội da trắng hoặc xã hội không phải bản địa đã từ chối những đứa trẻ này, trong khi ở văn hóa Thổ dân, chúng là những món quà từ thế giới linh hồn, món quà cho gia đình, cho cộng đồng của chúng ta và chúng luôn được chấp nhận".
"Đôi khi chúng tôi nghe nói khi bạn uống một tách trà và bạn thêm sữa vào đó, điều đó vẫn được chấp nhận vì nó vẫn là một tách trà, cũng giống như chúng tôi”.
Bày tỏ lòng kính trọng bằng cách học hỏi thêm
Trong khi đó ông Thomas Mayor nói, tuy nhiên đừng ngại đặt những câu hỏi tôn trọng, khi điều hành các nghi thức văn hóa.
Ông nói “Tôi đề nghị mọi người đừng cảm thấy mình sẽ xúc phạm, miễn là họ đến từ một nơi chân thành và tôn trọng".
"Bạn có thể đặt câu hỏi về cách tốt nhất để thực hiện mọi việc, liên quan đến giao thức với Người bản địa và sau đó điều quan trọng nhất, là lắng nghe và chấp nhận lời giải thích và tiến về phía trước một cách tôn trọng”.
Còn Chương trình ‘Elder in Residence’ của SBS nhắc nhở chúng ta rằng’ ý tưởng về nghi thức văn hóa có tính phổ quát và về căn bản, là sự thừa nhận người bạn của chúng ta.
Rhoda Roberts nói “Vấn đề nằm ở lòng tốt và lòng trắc ẩn, nhưng cuối cùng tôi luôn nói rằng đó chỉ là phép lịch sự.”
