Phát ban vì vi-rus bệnh zona. Ảnh: Getty

Cứ ba người ở Úc thì có một người phát bệnh giời leo vào một giai đoạn nào đó trong đời. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên theo tuổi tác, phổ biến nhất ở người từ 50 tuổi và những người bị suy giảm miễn dịch. Y học hiện tại có những tiến bộ nào trong điều trị giời leo? Ngoài chích ngừa thì còn có cách nào phòng tránh bệnh này?

Giời leo là cách gọi dân gian của bệnh shingles hoặc bệnh zona thần kinh do Varicella zoster virus gây ra. Virus này cũng gây ra bệnh thủy đậu. Sau khi một người mắc bệnh thủy đậu, virus có thể trú ẩn nhiều năm trong hạch thần kinh tủy sống của người đó, đến khi có điều kiện bộc phát nó sẽ gây ra bệnh giời leo.

Các triệu chứng của bệnh.

Các triệu chứng ban đầu của bệnh bao gồm đau nhức, cảm giác nóng rát, ngứa, tê ở vùng bị ảnh hưởng, nhạy cảm với ánh sáng, sốt, đau đầu, mệt mỏi.

Khoảng 2 đến 3 ngày sau khi các triệu chứng xuất hiện, vùng da nhạy cảm sẽ nổi mẩn đỏ, thường ở một bên của cơ thể. Các mụn đỏ gây đau, nhanh chóng phát triển thành các mụn nước, cuối cùng sẽ có bề mặt đóng vảy. Phát ban có thể kéo dài từ 10 đến 15 ngày. Cứ 10 người thì có 1 người bị cơn đau và ngứa ran của bệnh kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm.

Ai dễ mắc bệnh giời leo?

Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu trước đây đều có thể phát bệnh giời leo, bởi vì sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus vẫn ở trong các tế bào thần kinh gần cột sống nhưng không hoạt động. Bệnh giời leo bộc phát khi virus hoạt động trở lại.

Bệnh zona có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng thường ảnh hưởng đến người tuổi trên 40.

Các trường hợp có nguy cơ cao mắc bệnh là: bị căng thẳng tinh thần, bị suy giảm miễn dịch, nhiễm HIV, ung thư, bệnh nhân đang điều trị hóa chất ức chế miễn dịch, người được ghép bộ phận cơ thể. Người có hệ miễn dịch suy yếu có thể bị nhiễm trùng tái đi tái lại nhiều lần.

Bệnh giời leo lây lan trong trường hợp có tiếp xúc trực tiếp với chất dịch trên mụn nước của bệnh nhân.

Khi nào nên đi gặp bác sĩ

Hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt nếu thấy bất kỳ triệu chứng nào của bệnh giời leo.

Nếu bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng virus trong vòng 3 ngày kể từ khi phát ban xuất hiện sẽ làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, ngăn chặn sự tàn phá của virus đối với dây thần kinh và giảm thiểu đau.

Có thể ngăn ngừa bệnh giời leo?

Tiêm phòng là cách bảo vệ tốt nhất chống lại bệnh giời leo. Thuốc chủng ngừa Zostavax làm giảm khả năng phát triển bệnh zona. Ở Úc, thuốc này được tiêm miễn phí cho những người từ 70 đến 79. Những người khác có thể nói chuyện với bác sĩ gia đình để biết mình có cần chích ngừa hay không.

Ngoài ra việc điều chỉnh lối sống để hạn chế stress, có chế độ ăn uống vận động thích hợp để tăng cường miễn dịch của cơ thể cũng là cách phòng bệnh giời leo cũng như nhiều bệnh khác.