Y tá trong một bệnh viện đang cân một phụ nữ đang mang thai.(Ảnh: SBS)

AUSTRALIA - Số liệu thống kê mới nhất cho thấy tại Úc, chỉ có ba phần tư phụ nữ đi khám thai trong vòng 14 tuần đầu tiên của thai kỳ. Các chuyên gia y tế nói gặp bác sĩ kiểm tra thai sớm có thể mang lại sự thay đổi đầy ý nghĩa.

-Năm 2019, có 77% phụ nữ tham gia khám thai trong vòng 3 tháng đầu của thai kỳ.

-Những người không tìm kiếm sự chăm sóc y tế trong ba tháng đầu mang thai chủ yếu bao gồm phụ nữ sinh ra ở ngoại quốc và phụ nữ trẻ tuổi.

-Siêu âm thường xuyên giúp ngăn ngừa những vấn đề phức tạp khi mang thai như tăng huyết áp và tiểu đường thai kỳ.

Bác sĩ Adele Murdolo là Giám đốc Điều hành Trung tâm Đa văn hoá về Sức khoẻ Phụ nữ tại Melbourne.

Bà nói việc khám thai có mục đích cải thiện sức khoẻ và ngăn ngừa bệnh tật cho cả người mẹ mang thai và đứa con trong bụng.

"Cần phải đi gặp bác sĩ vào những thời điểm sớm nhất của thai kỳ, vì vậy bạn cần đặt lịch hẹn ngay khi mới biết có thai, và sau đó có những cuộc hẹn thăm khám thường xuyên, bởi vì việc khám thai có thể giúp bác sĩ nhận biết đúng lúc những dấu hiệu bất thường trong quá trình thai nghén của bạn".

Theo dữ liệu do Viện Y tế và Phúc lợi Úc Australian Institute of Health and Welfare (AIHW) xuất bản năm 2019, 55% phụ nữ tham gia khám thai sớm trong vòng 10 tuần đầu tiên của thai kỳ.

Phụ nữ di dân là một trong bốn nhóm được xác định ít đi gặp bác sĩ để khám thai trong ba tháng mang thai đầu tiên. Bác sĩ Murdolo giải thích.

Bác sĩ Murdolo nói việc nội soi thường xuyên có thể phát hiện và ngăn ngừa sớm những bệnh lý mang thai phức tạp.

Nhiều nhóm di dân sống ở Úc không được chăm sóc sức khỏe trước khi sinh con. Nguồn: Getty / Getty Images/Dean Mitchell

"Có những căn bệnh khi mang thai đạt tỉ lệ cao trong nhóm phụ nữ di dân và tị nạn, chẳng hạn tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật và thậm chí tỉ lệ cao về thai chết lưu. Vì vậy, nếu có bất kỳ vấn đề gì khi mang thai, thì hầu hết những dấu hiệu và nguy cơ đó đều có thể được phát hiện sớm nếu bạn đi khám thai sớm, và từ đó bạn có thể tự bảo vệ, hoặc bác sĩ sẽ hỗ trợ cho giai đoạn mang thai và cả lúc sinh."

Amanda Henry là Phó Giáo sư Sản khoa và Phụ khoa tại trường đại học New South Wales. Bà cũng là bác sĩ sản khoa tại bệnh viện St George Public Hospital và Royal Hospital for Women tại Sydney.

Bà nói những ai mang thai lần đầu tiên nên đi khám thai trong vòng 10 tuần đầu của thai kỳ chứ đừng đợi đến sau 14 tuần.

"Những cuộc xét nghiệm của chúng tôi là các xét nghiệm thai kỳ theo lịch trình nhất định, chủ yếu rơi vào ba mục chính: các xét nghiệm siêu âm, các xét nghiệm máu và nước tiểu, và thứ ba là các loại xét nghiệm khác bao gồm soi cổ tử cung, kiểm tra huyết áp và kiểm tra sức khoẻ tâm thần."

Giáo sư Henry nói cuộc hẹn đầu tiên thường là buổi tư vấn với bác sĩ gia đình GP.

“Khi người phụ nữ lần đầu tiên biết mình mang thai thường thì cô ta sẽ đi gặp GP để xác nhận có đúng là mình mang thai hay không, và tại đó GP có thể làm một vài cuộc kiểm tra ban đầu như đo huyết áp và kiểm tra bệnh lý để biết cô có căn bệnh nền nào phức tạp có thể ảnh hưởng đến việc mang thai hay không, sau đó bác sĩ gia đình thường yêu cầu cô làm xét nghiệm máu và nước tiểu.”

Bác sĩ gia đình sau đó sẽ thảo luận về các dịch vụ chăm sóc thai kỳ công và tư cho người mẹ.

Siêu âm

Về việc siêu âm, phó giáo sư Henry nói, hướng dẫn y tế Úc đề nghị người mẹ chỉ cần đi siêu âm một lần vào tuần thứ 18 đến 20 của thai kỳ.

Tuy nhiên, nhiều phụ nữ có thể được yêu cầu làm siêu âm sớm hơn.

Khám sức khỏe và siêu âm thường xuyên có thể ngăn chặn những biến chứng ở giai đoạn đầu. Ảnh: Getty / Getty Images/Chris Ryan

Siêu âm dating

Việc siêu âm sớm trong thai kỳ gọi là dating scan — thật sự là một biện pháp giúp bạn nhận biết và chuẩn bị cho những trường hợp, chẳng hạn cái thai không tiến triển.

Vì vậy, nếu chẳng may phát hiện đó có thể là một sự sẩy thai, nhưng chỉ là chưa bắt đầu. Và một điều quan trọng khác mà bạn có thể phát hiện trong lần siêu âm sớm này đó là cái thai có nằm nhầm chỗ hay không, tức không nằm trong tử cung mà nằm ngoài tử cung.

Siêu âm ba tháng đầu

Lần siêu âm tiếp theo mà nhiều phụ nữ cũng cần đến đó là vào khoảng 11 đến 13 tuần đầu của thai kỳ.

Giáo sư Henry nói lần siêu âm này mang nhiều tên gọi chẳng hạn “siêu âm độ mờ trung tính”, “siêu âm ba tháng đầu”, hoặc “siêu âm giải phẫu sớm”.

"Mục tiêu chung của lần siêu âm này là tìm kiếm những vấn đề tiềm ẩn về nhiễm sắc thể, đặc biệt là Hội chứng Down. Đây cũng là lần siêu âm kiểm tra những cấu tạo thể chất căn bản của đứa bé, chẳng hạn những dấu hiệu phát triển của thận, bộ não, và tim. Vì vậy, tôi cho rằng đây là sự kiểm tra trước mà những vấn đề nó phát hiện sẽ được xem xét kỹ lưỡng hơn trong lần siêu âm vào tuần 18 – 20."

Chỉ từ 50 đền 65 phần trăm của những bất thường cấu trúc ở trẻ sẽ được phát hiện khi siêu âm vào tuần 20 của thai kỳ. Ảnh: Getty / Getty Images/Karl Tapales

Siêu âm hình thái học

Phó giáo sư Henry nói lần siêu âm hình thái học kiểm tra toàn bộ cấu trúc của đứa bé vào tuần 18 đến 20 của thai kỳ.

"Sau đó đến tuần 18 – 20, việc siêu âm được đề nghị cho tất cả các bà mẹ để kiểm tra những vấn đề thể chất hiển nhiên quan trọng của đứa bé, kiểm tra nhau thai có bất thường không và có gây cản trở khi sinh đẻ hay không. Chiều dài của cổ tử cung cũng được xem xét trong lần siêu âm này."

Trung bình, chỉ khoảng 50% đến 65% cấu trúc bất thường ở em bé được phát hiện trong lần siêu âm tuần 20 này. Phó giáo sư Henry giải thích.

"Có những thứ chúng tôi có thể phát hiện gần như 100%, chẳng hạn tật nứt đốt sống và một số vấn đề lớn về thận, nhưng chúng tôi có thể bỏ sót một số vấn đề khác như các vấn đề về tim không đáng kể và các vấn đề về xương khác nhau đối với bộ xương của em bé, thực sự có thể không trở nên rõ ràng cho đến khi làm siêu âm vào cuối thai kỳ".

Theo phó giáo sư Henry, chỉ làm một xét nghiệm hoặc thậm chí làm một loạt xét nghiệm cũng không thể cho thấy 100% khả năng chắc chắn đứa bé sẽ khoẻ mạnh.

Phụ nữ không nói được tiếng Anh sẽ có thông dịch  viên trong lúc khám thai trước khi sinh con. Ảnh: Getty / Getty Images/sturti

Tuy nhiên nếu được thăm khám thai tốt có thể giúp phát hiện và ngăn ngừa những căn bệnh phức tạp khi mang thai, thậm chí ngăn ngừa thai lưu trong nhiều trường hợp, bác sĩ Murdolo nói: “Có một tỷ lệ phần trăm nhất định thai chết lưu có thể được ngăn ngừa bằng những việc rất đơn giản mà các bà mẹ có thể làm, và các bác sĩ có thể làm ngay từ sớm, vì vậy điều quan trọng là phải nêu ra vấn đề này khi mang thai.”

Bác sĩ Murdolo đề nghị các bà mẹ đặt lịch hẹn gặp bác sĩ ngay khi họ phát hiện mang thai, bởi có thể phải mất một thời gian chờ đợi.

Bà nói phụ nữ không nói tiếng Anh thường không biết mình có dịch vụ thông dịch hỗ trợ khi đi khám thai.

"Thường các bà mẹ không hiểu là mình có thể yêu cầu thông dịch khi đặt lịch hẹn, và đôi khi gặp khó khăn vì họ đã đặt lịch hẹn rồi và đến nơi thì bác sĩ khó có thể tìm thấy một người thông dịch ngay lập tức vào lúc đó. Việc trì hoãn thăm khám thai là không tốt chút nào, vì vậy tôi nghĩ cần nói chuyện với những phụ nữ về dịch vụ này, và yêu cầu họ cho biết sẽ cần thông dịch khi đặt lịch hẹn, để phòng khám có thể sắp xếp giúp họ một thông dịch viên sớm."

Dịch vụ thông dịch qua điện thoại Telephone Interpreting Service  (Tại số 131 450) hiện có mặt trên khắp nước Úc.