Nhà ở xã hội ở Victoria. Nguồn: AAP
AUSTRALIA - Quỹ gia cư tương lai của Úc trị giá 10 tỷ đô-la của chính phủ liên bang chuẩn bị được quốc hội thông qua sau nhiều tháng đàm phán bị đình trệ. Ngành xây dựng, chủ sở hữu bất động sản và lĩnh vực nhà ở cộng đồng đã hoan nghênh dự luật này.
Đảng Xanh thông qua dự luật
Dự luật nhà ở là chính sách trọng tâm trong chiến dịch bầu cử năm 2022 của Đảng Lao động.
Quỹ Gia cư Tương lai của Úc đã bị mắc kẹt tại Thượng viện trong nhiều tháng.
Có thời điểm, Thủ tướng Anthony Albanese còn e ngại các cuộc đàm phán bị đình trệ có nguy cơ xảy ra một cuộc bầu cử sớm và giải tán lưỡng viện quốc hội.
Giờ đây, một thỏa thuận với Đảng Xanh đồng nghĩa dự luật này sẽ được quốc hội thông qua trong tuần này.
Bộ trưởng gia cư Julie Collins cho biết bà sẽ nhanh chóng thành lập quỹ nhà ở sau khi luật được thông qua.
“Chúng tôi dự đoán rằng sẽ mất vài tuần, hy vọng là chưa đầy một tháng để thiết lập và vận hành quỹ. Sau đó tất nhiên chúng tôi cần đợi tiền lãi.”
"Đó là lý do tại sao chúng tôi đã bỏ tiền trước để nhận được nhiều ngôi nhà xã hội và giá cả phải chăng hơn trên thực tế, thông qua tổ chức sẽ trở thành Housing Australia - hiện là Tổng công ty Đầu tư Tài chính Nhà ở Quốc gia."
Thêm 30.000 nhà chính phủ trong 5 năm tới
Quỹ trị giá 10 tỷ đô la tạo ra một cơ chế để các quỹ của chính phủ liên bang chảy vào một hệ thống tài trợ cho nhà ở xã hội và nhà cho thuê giá phải chăng.
Trong 5 năm đầu tiên, mục tiêu của quỹ này là cung cấp 30.000 căn nhà ở xã hội mới và nhà cho thuê giá cả phải chăng.
Chính phủ liên bang cho biết đây là khoản đầu tư lớn nhất vào lĩnh vực này trong hơn một thập niên vừa qua.
Đảng Xanh cho biết họ ủng hộ đạo luật này sau khi chính phủ đảm bảo chi thêm một tỷ đô la cho nhà ở công cộng thông qua Cơ sở hạ tầng nhà ở quốc gia.
Phát ngôn viên về gia cư của đảng Xanh, Max Chandler-Mather, cho biết đảng Xanh vẫn sẽ thúc đẩy việc đóng băng tăng tiền thuê nhà trên toàn quốc trong tương lai.
"Chúng tôi hiểu rằng sẽ có thêm một số cơ hội nữa trong nhiệm kỳ quốc hội này khi nói đến luật nhà ở. Chúng tôi sẽ xem xét những cơ hội đó một cách riêng lẻ và chắc chắn chúng tôi sẽ sử dụng đòn bẩy của mình để mang lại kết quả cho người thuê nhà."
Ngành xây dựng chào đón tin vui và lo lắng về nguồn lao động lâu dài
Master Builders Australia, đại diện cho 32.000 doanh nghiệp trong ngành xây dựng, cho biết với các dự án chuẩn bị diễn ra, công trình xây dựng mới có thể bắt đầu rất sớm.
Denita Wawn là Giám đốc điều hành của tổ chức.
"Quỹ này xem xét 30.000 ngôi nhà. Điều thú vị là liệu chúng ta có thực sự sử dụng nguồn tài trợ của chính phủ như một cơ hội để mở rộng sự đầu tư. Đó là điều chúng tôi muốn thấy.”
“Tôi sẽ không dự đoán số lượng ngôi nhà mà chúng tôi xây dựng, bởi vì tôi hy vọng có thể nhận được nhiều hơn những gì chính phủ đã phân bổ cho đầu tư trực tiếp."
Sự chậm trễ tiềm ẩn có thể phát sinh do những hạn chế về nguồn cung cấp vật liệu xây dựng và nhân công. Bà Wawn nói rằng bà hy vọng những trở ngại đó có thể được khắc phục.
Bà nói "Chi phí cung cấp chắc chắn đang giảm dần về mặt lạm phát mà chúng ta đã cảm nhận được trong hai năm qua. Chúng tôi tin rằng nguồn cung lao động trong ngắn hạn sẽ không khó khăn, vì chúng ta sẽ không xây nhiều nhà trong hai năm tới như đã làm trong hai năm qua. Vì vậy chúng ta sẽ có nguồn lao động.”
“Tuy nhiên, nguồn cung lao động dài hạn vẫn là một vấn đề. Đặc biệt, khi Úc tăng cường xây dựng nhiều ngôi nhà hơn từ năm 2025 trở đi.”
Hội đồng Bất động sản cho biết họ rất vui mừng khi cuối cùng đã bắt đầu một số kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện mục tiêu mới là xây dựng 1,2 triệu ngôi nhà vào năm 2029, theo thỏa thuận được các nhà lãnh đạo liên bang, tiểu bang và lãnh thổ đồng ý vào tháng trước.
Ông Mathew Kandelaars là người điều hành nhóm vận động và chính sách quốc gia của hội đồng.
Ông nói "Bây giờ chúng ta cần tập trung chú ý vào việc thực hiện vấn đề này khi thông báo cho đến ngày bàn giao nhà. Đó là lúc các mục tiêu rõ ràng về nhà ở và việc sửa chữa các hệ thống quy hoạch nhà ở của tiểu bang sẽ phát huy tác dụng.”
“Điều cực kỳ quan trọng là chúng ta phải tiếp tục giải quyết toàn bộ vấn đề cung cấp nhà ở cho tất cả người dân Úc một cách liên tục.”
“30.000 ngôi nhà mới là một sự khởi đầu rất quan trọng. Nhưng đó là một bước để đạt được 1,2 triệu ngôi nhà vào năm 2029.”
Giám đốc điều hành của tập đoàn nhà ở giá rẻ National Shelter, Emma Greenhalgh cho biết nhiều người Úc có thu nhập thấp sẽ được hưởng lợi từ 30.000 căn nhà xã hội và nhà giá cả phải chăng mới trong 5 năm tới, nhưng cần phải có nhiều ngôi nhà được xây dựng hơn để đáp ứng sự thiếu hụt.
"Qũy cần bao gồm cựu chiến binh, những người thuộc các quốc gia thứ nhất, những phụ nữ thoát khỏi bạo hành gia đình. Khi chúng ta nói về nhà ở giá rẻ, chúng ta đang xem xét một nhóm riêng biệt những người có thu nhập thấp và những người đang làm việc và có đủ khả năng trả thêm một chút.”
“Theo những gì chúng tôi hiểu thì thông báo này chủ yếu là nhà ở xã hội, dành cho những người có thu nhập rất thấp. Nhưng một số nhóm khác nên là những người được nằm trong chính sách nhà ở giá cả phải chăng."
Cần 20 năm để bắt kịp nhu cầu
Wendy Hayhurst là Giám đốc điều hành của Hiệp hội Công nghiệp Nhà ở Cộng đồng.
Bà ước tính sẽ mất 20 năm để bù đắp sự thiếu hụt và theo kịp tốc độ dân số ngày càng tăng.
"Hiện tại, nếu chúng tôi xem xét những người đang gặp khó khăn trong việc thuê nhà từ cuộc điều tra dân số năm 2021, là 640.000 hộ gia đình. Vì vậy, đây là một sự thiếu hụt.”
“Rõ ràng là chúng ta cần phải theo kịp tốc độ tăng trưởng dân số nữa. Không thể xây dựng tất cả cùng một lúc. Đó là lý do tại sao chúng ta cần 20 năm để bù đắp sự thiếu hụt và theo kịp nhu cầu ngày càng tăng mà chúng ta biết không thể tránh khỏi với dân số ngày càng tăng."
Bà nói rằng còn rất nhiều điều cần cải thiện khi nói đến tài trợ của chính phủ liên bang cho nhà ở xã hội và giá cả phải chăng, vốn đã giảm từ tỷ lệ 6% nguồn cung nhà ở sau Thế chiến thứ hai xuống còn khoảng 4%.
Ở những nơi như Scotland, tỷ lệ này là 20% - và con số cao hơn ở nhiều nơi như Châu Âu.
Bà Hayhurst cho biết các mục tiêu sẽ giúp bảo đảm có đủ nguồn cung.
"Họ đã nhận ra rằng nhà ở xã hội và nhà ở giá rẻ không phải là một điều khoản phúc lợi, mà giúp tăng năng suất. Nó giúp mọi người có được chỗ ở ổn định, người dân không phải lo lắng về nguy cơ di chuyển trường học cho con cái. Việc này tốt hơn cho sức khỏe tâm thần.”
“Mọi người đều thừa nhận rằng nhà ở là điều mà chính phủ nên đầu tư vào. Ở Úc, chúng tôi chưa làm điều này, Úc từng có một chương trình nhà ở rất tốt vào những năm chiến tranh thế giới thứ hai. Nhưng nhà ở đã giảm dần. Chúng ta chưa đầu tư nhiều vào lĩnh vực nhà cho thuê.”
Phát ngôn viên về nhà ở của phe đối lập, Michael Sukka,r nói rằng ông không ủng hộ quỹ mới và ông muốn thấy số tiền này được đưa vào Cơ sở hạ tầng nhà ở quốc gia cho nhà ở công cộng và cộng đồng.
Ông cho rằng thời hạn 5 năm cho 30.000 căn nhà đầu tiên từ nguồn quỹ mới là quá dài.
Nghị sĩ độc lập Helen Haines nói rằng cần có thêm sự trợ giúp cho vùng nông thôn và ngoại ô nước Úc.
Bà đã đưa ra một dự luật vào ngày 11 tháng 9, để sửa đổi Đạo luật Tổng công ty Đầu tư và Tài chính Nhà ở Quốc gia – nhằm đảm bảo ít nhất 30% nguồn tài trợ được phân bổ cho vùng nông thôn và vùng hẻo lánh.