Ảnh: AAP

AUSTRALIA - Chính phủ liên bang khẳng định có thể sẽ cấm (Card surcharge) phụ phí thẻ ghi nợ từ 1/1/2026, dựa trên một bản đánh giá mà Ngân hàng Trung ương Úc châu (RBA) đang thực hiện.

Card Surcharge hay ‘Phí phụ thu thẻ ngân hàng’ sẽ sớm được xem xét kỹ lưỡng theo một chiến dịch trấn áp của chính phủ liên bang, nhằm mục đích giảm chi phí cho các doanh nghiệp nhỏ và khách hàng.

Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu thụ Úc (ACCC) sẽ được cấp thêm 2,1 triệu đô-la để điều tra phí trên thẻ ghi nợ (Debit Card) và thẻ tín dụng (Credit Card), trong khi chính phủ liên bang đe dọa sẽ cấm hoàn toàn khoản phụ phí này.

Cuộc điều tra của cơ quan giám sát về cạnh tranh và tiêu thụ này đang được tiến hành độc lập với cuộc đánh giá của Ngân hàng Trung ương về chi phí thanh toán bằng thẻ của đơn vị chấp nhận thẻ và phụ phí.

Bộ trưởng Tài chính Jim Chalmers cho biết chính phủ đã chuẩn bị cấm phụ phí thẻ ghi nợ từ đầu năm 2026, tùy thuộc vào việc Ngân hàng Trung ương Úc châu (RBA) tham vấn thêm.

Đây được coi là một lời hứa hẹn sẽ trao cho người tiêu dùng và các doanh nghiệp nhỏ "một cơ hội công bằng".

Tuy nhiên, bất kỳ thay đổi nào cũng sẽ không có hiệu lực cho đến ngày 1 tháng Một năm 2026 và phải tuân theo các đánh giá tiếp theo của Ngân hàng Trung ương Úc châu (RBA).

Phụ phí thẻ ngân hàng lớn ra sao?

Theo ước tính mới đây của RBA, người Úc đã mất gần 1 tỷ đô-la cho phụ phí loại này mỗi năm.

Người Úc, với xu hướng, ngày càng sử dụng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt ‘Tap and go’, chạm thẻ vào máy thanh toán và rời đi, thì con số ước tính cho loại phụ phí này sẽ tăng lên tới 4 tỷ đô-la.

Trợ lý Tổng trưởng Ngân khố Stephen Jones nói với ABC rằng cần phải thay đổi để theo kịp nền kinh tế kỹ thuật số.

"Có vẻ như mỗi lần bạn chạm thẻ và rờpi đi, khoản phí này chỉ là một khoản phí nhỏ, nhưng nó lại là một lỗ hổng lớn trong ví của bạn vào cuối năm khi bạn cộng tất cả các khoản phí đó lại," ông Jones nói.

Ông nói thêm rằng hiện nay có chưa tới 12 phần trăm các giao dịch bán lẻ được thực hiện bằng tiền mặt, nhưng mặc dù các công ty cung cấp dịch vụ thanh toán và ngân hàng được hưởng lợi từ điều này — vì việc chuyển tiền mặt vốn rất tốn kém — thế nhưng, chính khoản tiết kiệm được từ lợi ích khi dùng thẻ lại không được chuyển cho các doanh nghiệp nhỏ và khách hàng.

Thậm chí, ông Jones cũng chỉ ra sự khác biệt mà các doanh nghiệp nhỏ phải đối mặt, đó là đôi khi họ bị tính phí gấp đôi so với Coles và Woolworths cho cùng một giao dịch.

Phụ phí tiêu chuẩn và mức phạt nếu vi phạm

Để hướng dẫn cho các công ty, ACCC cũng đưa ra chi phí trung bình cho các loại hình thanh toán khác nhau: eftpos dưới 0,5%, Mastercard và Visa Debit 0,5% cho đến 1%; Mastercard và Visa Credit 1% tới 1,5%.

Tuy nhiên, mặc dù ACCC đặt ra các hướng dẫn về số tiền có thể tính phí, nhiều khoản phụ thu vẫn cao hơn hướng dẫn này và trong một số trường hợp là hơn 2,0% cho tất cả các loại thẻ.

Vào tháng Bảy năm 2021, Nine Entertainment đã phải nộp tổng cộng $159.840 tiền phạt, cộng với $450.000 tiền bồi thường cho khách hàng, vì tính phí phụ thu quá mức cho người đăng ký dịch vụ và bên quảng cáo.

Để trấn áp các công ty lạm thu khoản phụ phí này, chính phủ đã cam kết $2,1 triệu cho Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu thụ Úc (ACCC).

Cơ quan này sẽ được giao nhiệm vụ theo dõi các hoạt động phụ phí bất hợp pháp và không công bằng, cùng với việc tăng cường các hoạt động giáo dục và tuân thủ quy định.

Trong khi RBA hiện đang xem xét chi phí thanh toán bằng thẻ của các công ty và phụ phí, ông Jones cho biết trong lúc chờ quá trình đó hoàn tất, chính phủ muốn gửi "một tín hiệu rất rõ ràng rằng phải chấm dứt phụ phí quá mức".

Ông Jones nói, "Chúng tôi đang gửi một tín hiệu đến cả ngân hàng và các công ty cung cấp dịch vụ thanh toán bằng thẻ rằng chính phủ sẵn sàng hành động trừ khi họ thay đổi hành vi của mình".

Phụ phí thanh toán thẻ được Ngân hàng Trung ương Úc châu áp dụng chính thức từ tháng 1/2003 vì lo ngại rằng việc sử dụng thẻ tín dụng nhiều hơn thẻ ghi nợ và mục đích là để giảm chi phí cho người bán hàng hóa, dịch vụ khi chấp nhận thẻ ghi nợ và để thay đổi hành vi của khách hàng.

Tới nay, thực tế vận hành năm 2024 cho thấy phụ phí thẻ đã trở nên phổ biến và xuất hiện trong nhiều tình huống thanh toán khác nhau.