Một người mua hàng bước vào siêu thị Coles ở Canberra (AAP), Ảnh: AAP / LUKAS COCH/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Bộ quy tắc này chi phối mối quan hệ giữa siêu thị và nhà cung cấp. Nhưng phe đối lập và các nghị sĩ độc lập đang kêu gọi chính phủ làm nhiều hơn nữa để giúp đỡ người dân về chi phí sinh hoạt.

Bộ quy tắc hoạt động trong ngành Thực phẩm và Hàng tạp hóa sẽ sớm trở thành luật bắt buộc

Bộ quy tắc này đề cập đến mối quan hệ giữa các siêu thị và nhà cung cấp, quy định cách thức hoạt động kinh doanh diễn ra giữa hai bên, đảm bảo đó là một quy trình công bằng và minh bạch.

Việc đưa ra quy định bắt buộc là một phần trong cách tiếp cận ba hướng nhằm giải quyết các vấn đề trong lĩnh vực siêu thị - bên cạnh việc đánh giá hàng quý về giá siêu thị và điều tra về việc tăng giá.

Trợ lý Bộ trưởng về Cạnh tranh Liên bang, Andrew Leigh, cho biết chính phủ đang cố gắng tạo ra một môi trường công bằng hơn cho các nhà cung cấp.

Ông Andrew Leigh nói, "Chúng tôi biết rằng các công ty lớn không chỉ ép người tiêu thụ mà còn áp đặt các nhà cung cấp của họ. Chúng tôi đã nghe quá nhiều câu chuyện về việc các nhà cung cấp không nhận được một thỏa thuận công bằng."

“Đây là một quy tắc mang lại công bằng cho các gia đình và một thỏa thuận công bằng cho nông dân. Chính phủ Albanese cam kết hướng tới một nền kinh tế năng động và cạnh tranh hơn.”

Tất cả 11 khuyến nghị từ cuộc điều tra đều đã được chấp nhận, bao gồm mức phạt tối đa là 10 triệu đô la hoặc 10% doanh thu trong 12 tháng trước đó đối với những vi phạm nghiêm trọng về quy tắc, tùy theo mức nào cao nhất.

Quy tắc hoạt động sẽ bắt buộc đối với tất cả các siêu thị có doanh thu hàng năm trên 5 tỷ đô la, hiện bao gồm Coles, Woolworths, ALDI và Metcash.

Nhưng quy định cũng có thể bao gồm các nhà bán lẻ lớn như Costco và Amazon trong tương lai nếu họ vượt qua ngưỡng này.

Cựu bộ trưởng liên bang, Tiến sĩ Craig Emerson đứng đầu cuộc đánh giá.

Ông cho biết Bộ quy tắc hoạt động sẽ là một trong những bộ quy tắc ứng xử mạnh mẽ nhất ở Úc.

"Điều đó có nghĩa là quy tắc tự nguyện và các quy định không hiệu quả giờ đây sẽ rất hiệu quả, bởi vì nó sẽ mang lại những hình phạt mạnh nhất so với bất kỳ quy tắc ứng xử nào ở Úc."

Tiến sĩ Emerson nói rằng các siêu thị không nên lo lắng về quy định nếu họ làm đúng.

"Nếu các siêu thị cư xử đúng mực, họ không nên quá lo lắng về điều này bởi vì nó được thiết kế để khiến họ cư xử đúng mực. Vì vậy, họ sẽ không phải sống trong sợ hãi hàng ngày mà chỉ cần đối xử công bằng với các nhà cung cấp và không đặt giá nguồn cung cấp vào tình thế khó khăn đến mức các nhà cung cấp lo sợ bị trừng phạt, hay sản phẩm của họ sẽ được chuyển từ một vị trí đẹp trên kệ xuống phía sau lối đi hoặc bị hủy bỏ hoàn toàn."

Mặc dù quy định này sẽ cải thiện mọi thứ cho các nhà cung cấp nhưng vẫn chưa rõ liệu nó có giúp giảm giá cho khách hàng thông thường hay không.

Tiến sĩ Emerson hy vọng về vấn đề đó.

"Nó mang lại một thỏa thuận tốt hơn cho các nhà cung cấp, điều đó có nghĩa là họ có thể cạnh tranh ở mức giá thấp hơn. Thay vì chỉ tồn tại hàng ngày hoặc hàng tháng."

Chính phủ chịu áp lực phải làm nhiều hơn để giảm chi phí cho khách hàng trong bối cảnh khủng hoảng chi phí sinh hoạt

Tuần trước, cuộc khảo sát chi phí hàng tạp hóa đầu tiên của chính phủ, do tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng CHOICE ủy quyền, đã được công bố.

Nó cho thấy hàng tạp hóa tại Woolworths và Coles đắt hơn 30% so với tại ALDI.

Bộ trưởng Tài chính Liên bang Jim Chalmers cho biết báo cáo cho thấy người Úc có thể mua được hàng tốt hơn nếu họ so sánh giá cả.

"Dữ liệu của CHOICE cho thấy tuần trước mọi người có thể tìm được ưu đãi tốt hơn nếu họ so sánh giá cả để mua sắm. Một trong những lý do khiến chúng tôi nhận thấy sự minh bạch về giá này là vì mọi người thấy một số sản phẩm rẻ hơn nhiều như thế nào. Những hàng tạp hóa này có ở Aldi. Vì vậy, chúng tôi muốn làm cho lĩnh vực này trở nên cạnh tranh nhất có thể."

Nhưng Thượng nghị sĩ đảng Xanh Nick McKim nói rằng điều đó chứng tỏ thị trường tạp hóa Úc không có đủ sự cạnh tranh.

"Điều mà báo cáo cho thấy là cái gọi là sự lựa chọn giữa Coles và Woolworths hoàn toàn không phải là sự lựa chọn. Giỏ hàng hóa được đánh giá cho thấy Coles và Woolworths có mức giá thực sự giống nhau. Thứ hai, những gì báo cáo cho thấy là ngay cả Aldi vẫn không có đủ sự cạnh tranh với Coles và Woolworths để kéo giá thực phẩm, hàng tạp hóa ở Úc xuống và ngăn chặn việc Coles và Woolworths tăng giá."

Chính phủ đã liên tục loại trừ việc lập pháp về quyền thoái vốn, điều này sẽ cho phép chính phủ chia tay các doanh nghiệp lớn như Coles và Woolworths nếu họ bị phát hiện có hành vi phản cạnh tranh.

Coles và Woolworths hiện kiểm soát 2/3 lĩnh vực siêu thị. Đảng Xanh sẽ giới thiệu một dự luật thoái vốn trong tuần này. Ông McKim nói rằng chính phủ cần cân nhắc việc trao quyền nếu việc kiểm soát siêu thị là vấn đề nghiêm túc.

"Những gì chúng ta cần là luật thoái vốn, để phá vỡ sự độc quyền của siêu thị, mang lại sự cạnh tranh trong lĩnh vực siêu thị dẫn đến giá thực phẩm và tạp hóa rẻ hơn, đồng thời chúng ta cần biến việc tăng giá thành bất hợp pháp. Đó là những điều mà Đảng Lao động có thể làm nếu họ muốn đứng về phía người tiêu thụ Úc".

Tiến sĩ Emerson cho rằng quyền thoái vốn sẽ không có tác dụng.

"Quyền thoái vốn không phải là sự đe dọa đáng tin cậy với các siêu thị. Bởi vì nếu năm này qua năm khác kỳ kèo tại tòa án ACCC, tòa án quyết định rằng đó là lựa chọn tốt nhất. Thậm chí rất khó để tưởng tượng rằng họ sẽ nói rằng đó là lựa chọn tốt nhất. Họ nói với Coles rằng các anh phải thoái vốn 100 cửa hàng.”

“Có ai quan tâm đến việc mua 100 cửa hàng không? Woolworths sẽ nói 'Ồ, tôi không ngại mua 100 cửa hàng'. Đây chỉ là việc nước chảy từ chỗ trũng này sang chỗ trũng khác."

Coles, Woolworths và Aldi đều đưa ra tuyên bố phản hồi về quy tắc này cho SBS.

Woolworths cho biết họ hoan nghênh quyết định bắt buộc áp dụng quy tắc này, trong khi Coles và Aldi cho biết họ đang xem xét chi tiết các khuyến nghị cuối cùng.