Hình ảnh trong một tình huống kẹt xe trên xa lộ Pacific  tại Currumbin , Gold Coast, Queensland (AAP/Jason O'Brien) Ảnh: AAP / JASON O'BRIEN/AAPIMAGE

AUSTRALIA - Các số liệu cho thấy giao thông vận tải là một trong những nguồn ô nhiễm lớn nhất tại Úc. Nay Hội đồng Khí hậu đang kêu gọi tăng chi tiêu của chính phủ cho giao thông công cộng và giao thông tích cực, nhằm giảm lượng khí thải carbon và tạo ra một xã hội lành mạnh hơn.

Hội đồng Khí hậu Úc Châu đã nghiên cứu thói quen vận chuyển của người dân Úc.

Hội đồng cho biết, giao thông vận tải là nguồn phát thải khí nhà kính lớn thứ hai của đất nước chỉ sau năng lượng, với người Úc hiện đang sử dụng xe hơi của họ, cho 81% các chuyến đi.

Thế nhưng Hội đồng tin rằng, lượng khí thải đó có thể giảm tới 75% một cách đáng kinh ngạc vào cuối thập niên nầy này, nếu có một sự thay đổi lớn lao đối với phương tiện giao thông công cộng, đi bộ và đi xe đạp điện.

Ông Andrew Stock là một chuyên gia về năng lượng và là thành viên của Hội đồng Khí hậu.

Ông cho biết các chuyến đi hàng ngày trên phương tiện giao thông công cộng được điện khí hóa, sẽ cần tăng 350% để đạt được mục tiêu đó.

Thế nhưng ông cho rằng, các chính quyền tiểu bang đang chi tiêu ít hơn 2 phần trăm ngân sách giao thông của họ cho giao thông công cộng và giao thông tích cực, như đi bộ và đi xe đạp.

Ông Andrew Stock nói “Nhiều chuyến đi mà người Úc thực hiện hàng ngày, lại nằm trong khoảng cách đi bộ hoặc đi xe đạp dễ dàng, còn nhiều chuyến đi khác có thể được thực hiện bằng phương tiện giao thông công cộng".

"Vì vậy các chính phủ ở đây có vai trò lớn lao trong việc khuyến khích, điều mà chúng tôi gọi là ‘chuyển đổi phương thức vận tải’, theo cách người Úc di chuyển”.

Tuy nhiên, làm thế nào để khuyến khích sự chuyển đổi này?

Tiến sĩ Jennifer Rayner, là Trưởng ban Vận động của Hội đồng Khí hậu Úc Châu.

Bà ấy nói, thay đổi theo một số cách, thì dễ dàng hơn người ta tưởng.

Bà nói “Tất cả công nghệ mà chúng ta thực sự cần đến, để cắt giảm khí thải trong lãnh vực đó, hiện đã có sẵn".

"Vì vậy lấy một ví dụ căn bản về điều đó, là nếu mọi người nhảy lên xe đạp hoặc đi bộ, thì đó là cách không phát thải chung quanh".

"Do đó ngay khi có nhiều người làm như vậy, chúng ta đã cắt giảm lượng khí thải của mình, mà không cần thêm công nghệ".

"Giao thông công cộng được điện khí hóa, là một cơ hội tuyệt vời khác".

"Vì vậy, chúng ta đang chứng kiến nhiều xe buýt chạy bằng pin và xe buýt chạy bằng hydro hơn trên khắp đất nước, đường sắt hạng nhẹ và đường sắt điện khí hóa".

"Đó là những công nghệ đã được thử nghiệm khá tốt, hiện tại chúng sẵn có và chúng ta có thể phát triển chúng rất nhanh chóng”.

Thế nhưng có một số lo ngại rằng, những thay đổi cần thiết có thể khó thực hiện hơn ở các vùng ngoại ô của nhiều thành phố lớn của chúng ta, cũng như ở các vùng nông thôn và khu vực.

Những nơi này có xu hướng là nơi phương tiện giao thông công cộng hiện tại, không có chất lượng cao hoặc phong phú.

Tiến sĩ Rayner nói rằng chính phủ cần đặc biệt quan tâm, để mở rộng các lựa chọn của họ.

Tiến sĩ Rayner nói “Chúng tôi biết rằng tại thời điểm này, sử dụng phương tiện giao thông công cộng hoặc phương tiện giao thông tích cực như đi bộ và đi xe đạp, đơn giản không phải là một lựa chọn đối với nhiều người ở vùng ngoại ô của chúng ta và đặc biệt là các cộng đồng trong khu vực của chúng ta".

"Vì vậy chính phủ cần phải đẩy mạnh khoản đầu tư đó, đặc biệt là với những thứ như dịch vụ xe buýt nhanh chóng, kết nối các khu vực ngoại ô với các trung tâm giao thông, để sau đó chúng có thể nối với mạng lưới giao thông hiện có”.

Trong khi đó ông Liam Davies là nhà phân tích cao cấp về giao thông, tại Viện Giao thông Bền vững.

Ông đã cố vấn cho chính phủ Liên bang về điện khí hóa trong việc vận tải hàng hóa, cũng như hàng chục chính phủ khác về việc chuyển đội xe của họ sang các phương tiện không phát thải.

Ông nói rằng các chính phủ thực sự muốn thay đổi, nhưng vấn đề phức tạp hơn là chỉ mua một vài chiếc xe buýt điện mới.

Ông nói “Tôi nghĩ rằng chúng ta cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng, để tạo ra nhiều lựa chọn hơn".

"Đó có thể là cơ sở hạ tầng cứng như đường sắt, nhưng cũng có thể là những thứ như xe buýt và các tuyến xe buýt mới".

"Điều quan trọng là chúng ta cũng cần có nhiều hơn, trong cuộc sống địa phương, điều này có nghĩa là mọi người có quyền truy cập vào nhiều dịch vụ hơn mà họ muốn, trong khoảng cách ngắn hơn đến nhà của họ".

"Chuyện này sẽ mất một chút thời gian, để chúng ta có thể xây dựng nhiều trung tâm hoạt động hơn, thông qua các thành phố của chúng ta, để mọi người có khoảng cách gần nhau hơn".

"Đó là sự thay đổi văn hóa một cách chậm chạp hơn”.

Ông Davies cũng nói rằng sự thay đổi mà Úc cần, không chỉ là vật chất mà còn là văn hóa nữa.

Ông nói “Tôi nghĩ rằng chúng ta cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng, để tạo ra nhiều lựa chọn hơn".

"Đó có thể là cơ sở hạ tầng cứng như đường sắt, nhưng cũng có thể là những thứ như xe buýt và các tuyến xe buýt mới".

"Điều quan trọng là chúng ta cũng cần có nhiều hơn, trong cuộc sống địa phương, điều này có nghĩa là mọi người có quyền truy cập vào nhiều dịch vụ hơn mà họ muốn, trong khoảng cách ngắn hơn đến nhà của họ".

"Chuyện này sẽ mất một chút thời gian, để chúng ta có thể xây dựng nhiều trung tâm hoạt động hơn, thông qua các thành phố của chúng ta, để mọi người có khoảng cách gần nhau hơn".

"Đó là sự thay đổi văn hóa một cách chậm chạp hơn”.