Tracy Ngô và Liz Hoàng tại phòng thu SBS (SBS Vietnamese)

Năm tài chánh 2024–2025 chứng kiến hàng loạt thay đổi quan trọng trong chánh sách visa của Úc, đặc biệt đối với visa du học và visa định cư diện tay nghề. Trong khi visa du học ngày càng bị siết chặt, thì dòng visa định cư tay nghề vẫn giữ được sự ổn định, thậm chí có nhiều cơ hội hơn cho những người có kỹ năng phù hợp.

Visa du học: Điều kiện khó khăn hơn rõ rệt

Visa du học đã trải qua nhiều điều chỉnh gây khó khăn cho sinh viên quốc tế, đặc biệt là từ Việt Nam. Những thay đổi chính bao gồm:

• Tăng yêu cầu điểm tiếng Anh: Từ IELTS 5.5 lên 6.0 cho tất cả các khóa học, bao gồm cả học nghề. Nếu không đạt, sinh viên phải học khóa tiếng Anh trước khi vào khóa chính.
• Tăng phí visa: Phí visa du học tăng mạnh từ dưới $700 lên $1,600 AUD.
• Hạn chế chuyển đổi visa: Du học sinh đang giữ visa 485 hoặc 600 không được chuyển sang visa du học khi đang ở Úc.
• Giới hạn số lượng sinh viên: Chính phủ áp đặt quota cho từng trường đại học và cao đẳng; nếu vượt mức sẽ ảnh hưởng đến tiến độ xét visa.
• Việt Nam bị hạ xuống mức độ rủi ro (risk level) 3: Làm tăng yêu cầu chứng minh tài chính đối với sinh viên Việt Nam.

Số lượng hồ sơ visa du học sinh Việt Nam giảm hơn 50% so với cùng kỳ năm tài chính trước, trong khi hồ sơ nộp từ Việt Nam chỉ còn khoảng 3.900 so với hơn 9.200 cùng kỳ.

Visa định cư tay nghề: Cơ hội vẫn rộng mở

Dù visa du học gặp khó, nhưng dòng visa định cư tay nghề (skilled migration) vẫn rất sôi động, với ba dạng chính:

• Visa tay nghề do doanh nghiệp bảo lãnh
• Visa tay nghề do tiểu bang bảo lãnh (190 và 491)
• Visa tay nghề độc lập (189)

Tổng chỉ tiêu năm tài chính 2024–2025: Khoảng 130.000 suất visa tay nghề, chiếm phần lớn trong tổng 185.000 suất định cư toàn quốc.
 

Những điểm đáng chú ý:
 

Visa 190 và 491 (do bang bảo lãnh):

• Tiếp tục chiếm đa số, với 66.000 suất.
• Một số bang như South Australia và Tasmania đóng chương trình sớm vì nhận quá nhiều hồ sơ.
• Bang Western Australia là nơi gửi thư mời nhiều nhất.
• Các ngành dễ tiếp cận: y tế, giáo dục, xây dựng, hỗ trợ xã hội.

Visa 189 (độc lập):

• Gửi hơn 22.000 thư mời trong năm qua.
• Các ngành có điểm mời thấp nhất là trade (thợ mộc, thợ hàn, giám sát công trình...) chỉ cần 65 điểm.
• Ngành giáo dục và social work từ 70–75 điểm.
• Ngành healthcare như y tá lên đến 80 điểm, kế toán cao nhất lên đến 105 điểm.

Lưu ý: Điểm số trong hệ thống điểm pointest không phải là yếu tố duy nhất. Các tiêu chí của từng bang như đang làm đúng ngành, có thu nhập, điểm tiếng Anh, làm việc ở khu vực regional... đều có thể giúp tăng cơ hội được mời.

Nên chọn visa 190 hay 189?

Nhiều người nhầm tưởng visa 189 dễ hơn vì là visa tay nghề độc lập. Tuy nhiên, visa 190 (được tiểu bang bảo lãnh) lại có thể dễ tiếp cận hơn nếu bạn hiểu rõ tiêu chí từng bang.
 

Visa 189

• Hệ thống tự động, dựa trên điểm POITEST cao nhất.
• Không có sự xét duyệt từ nhân viên bang.
• Rất cạnh tranh, thường đòi hỏi điểm cao hơn.

Visa 190

• Phải nộp hồ sơ "Registration of Interest" cho bang.
• Có người xét hồ sơ, cân nhắc theo tiêu chí riêng của bang.
• Cơ hội được mời cao hơn nếu bạn phù hợp với ngành ưu tiên và có kinh nghiệm làm việc tại bang đó.

Ví dụ - Tiêu chí bang Victoria (2024-2025):

1. Ngành nghề ưu tiên: y tế, giáo viên, social work

2. Trình độ tiếng Anh cao

3. Đang làm việc đúng ngành nghề tại Victoria

4. Có thu nhập ổn định
 

Nếu bạn đang cân nhắc học tập và định cư tại Úc, hãy chú ý đến các chính sách mới và chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ, tiếng Anh và kinh nghiệm làm việc. Dù visa du học gặp khó khăn, nhưng cơ hội định cư theo diện tay nghề vẫn rất khả thi, đặc biệt với các ngành nghề trong lĩnh vực y tế, giáo dục, xây dựng và phúc lợi xã hội.
 

Hãy chuẩn bị chiến lược nộp hồ sơ song song cho cả 189 và 190 nếu đủ điều kiện, và tham khảo các yêu cầu cụ thể từ từng tiểu bang để tăng cơ hội nhận thư mời định cư.
 

(*Những thông tin trong bài viết này chỉ mang tính tham khảo. Nếu bạn có nhu cầu định cư tại Úc, nên liên hệ với các đại diện di trú (Registered Migration Agents) để được tư vấn chính xác. Thông tin về các đại diện di trú có thể tìm thấy trên trang web của OMARA.)