Ảnh: Getty Images

AUSTRALIA - Việc sửa chữa nhiều sản phẩm có thể sớm trở nên dễ dàng hơn khi chính phủ liên bang xem xét các biện pháp nhằm nâng cao quyền sửa chữa của người tiêu dùng. Việc này theo sau một bản phúc trình của Ủy ban Năng suất đã tìm thấy những rào cản đáng kể đối với việc sửa chữa nhiều hàng hóa ở Úc.

Khi nghỉ hưu, Karen và Danny Ellis  đem các kỹ năng sửa chữa của mình để tạo giá trị cho đời.

Họ đi đến các sự kiện sửa chữa cho cộng đồng được tổ chức xung quanh Victoria để  tham gia sửa chữa mọi thứ.

"Chúng tôi được gọi một cách trìu mến là những du mục tháo vát. Tôi sửa chữa đồ dệt. Đó là kỹ năng của tôi. Và tôi cũng sửa các máy may gặp trục trặc."

Ông Ellis sửa chữa ấm đun nước, đầu đĩa D-V-D, đồ chơi, lò nướng bánh, đồng hồ và đèn, cùng nhiều thứ khác.

"Tôi thích khi thấy có một cái gì đó bị hỏng và tôi sẽ làm cho nó sống lại. Một số thứ này rất cũ nhưng nó mang rất nhiều giá trị tình cảm. Những người này nở nụ cười khi họ nhìn thấy đèn bật sáng, radio hoặc máy ghi âm bắt đầu hoạt động - thật ấm lòng khi thấy tất cả những điều đó."

Tuy nhiên, ông cho biết sự phức tạp ngày càng tăng của sản phẩm khiến việc mua một số vật dụng trở nên khó khăn và việc mua một linh kiện thay thế riêng có thể gây rắc rối.

"Bạn phải mua cả một bộ phận và bạn chỉ muốn một linh kiện nhỏ trong đó, nhưng chi phí để mua toàn bộ bộ phận đó còn nhiều hơn máy nướng bánh mì hoặc ấm đun nước hoặc đầu đĩa DVD hoặc máy tính."

Một bản phúc trình của Ủy ban Năng suất được công bố trong tháng này 1 tháng 12 cho thấy có "những rào cản đáng kể và không cần thiết" đối với việc sửa chữa một số sản phẩm ở Úc.

Họ nói rằng hành động của người tiêu dùng và nhà sản xuất không chỉ có thể làm cho việc sửa chữa dễ dàng hơn và ít tốn kém hơn, mà còn giảm tác hại đến môi trường.

"Thiết kế sản phẩm tốt, việc tái sử dụng các vật liệu, và nhận thức rõ hơn về quyền và trách nhiệm của người tiêu dùng đều có thể góp phần giảm thiểu tác hại đến môi trường do việc thải bỏ không cần thiết các sản phẩm không còn dùng được."

“Bản phúc trình đưa ra hơn một tá khuyến nghị, bao gồm cả việc chính phủ liên bang đưa ra kế hoạch dán nhãn trong vòng 5 năm để cung cấp cho người tiêu dùng thông tin về khả năng sửa chữa và độ bền của sản phẩm.”

John Gertsakis là giám đốc của Ewaste Watch, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Úc với trọng tâm là tăng tốc độ bền vững của thiết bị điện tử.

Ông nói rằng một kế hoạch dán nhãn sẽ cho phép người mua hàng đưa ra những lựa chọn sáng suốt hơn.

Ông nói rằng người tiêu dùng ngày càng muốn tận dụng giá trị tối đa từ thiết bị của họ và điều đó đạt được bằng cách giữ cho chúng hoạt động lâu hơn.

"Tiêu chí mua ít đi, chọn sản phẩm tốt và giữ chúng  thật bền  đang thực sự phổ biến ở nhiều nơi trong cộng đồng. Tôi phải nói rằng một số nhà sản xuất và nhà bán lẻ đang thực hiện điều này theo cách rất tích cực."

Để các bên thứ ba có thể sửa chữa sản phẩm, họ cần quyền truy cập vào thông tin như hướng dẫn sử dụng sửa chữa và dữ liệu chẩn đoán.

Nhưng các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và khóa kỹ thuật số đặt ra một thách thức đáng kể trong việc hạn chế quyền truy cập vào những món đồ.

Giáo sư Luật tại Đại học Griffith, Leanne Wiseman, giải thích.

"Các thiết bị hàng ngày như tủ lạnh, máy giặt và thậm chí cả đèn chiếu sáng và hàng điện tử xung quanh nhà của chúng tôi, rất nhiều trong số này có phần mềm máy tính được gắn trong đó và cũng được bảo vệ bằng bản quyền, nhưng các nhà sản xuất cũng đặt khóa bản quyền nhằm ngăn mọi người truy cập và điều đó thực sự gây  cản trở nếu bạn muốn mở thiết bị hoặc sửa chữa."

Bản phúc trình của Ủy ban Năng suất khuyến nghị Đạo luật Bản quyền được sửa đổi để bao gồm một ngoại lệ cho phép sao chép và chia sẻ thông tin sửa chữa trong một số trường hợp nhất định.

Họ cũng nói rằng lệnh cấm những người sửa chữa chia sẻ hoặc lấy các công cụ để sử dụng ổ khóa kỹ thuật số nên được gỡ bỏ.

Giáo sư Wiseman nói rằng đó là một động thái tích cực.

"Ví dụ: nếu bạn nghĩ về việc sửa chữa xe cơ giới, rất nhiều thợ sửa chữa độc lập không thể truy cập vào phần mềm chẩn đoán mà họ cần từ các nhà sản xuất ô tô để sửa chữa xe của chúng tôi, và vì vậy chúng tôi phải đưa  xe của mình trở lại nhà sản xuất ban đầu."

Một sự thay đổi luật mang tính bước ngoặt nhằm tăng tính cạnh tranh trong lĩnh vực sửa chữa xe sẽ có hiệu lực vào tháng 7 năm sau.

Hiệp hội hậu mãi xe hơi Úc đã thúc đẩy cải tổ trong một thập niên.

Nhưng Giám đốc điều hành, Tổ chức từ thiện Stuart, có những lo ngại về khuyến nghị của Ủy ban Năng suất rằng Đề án Chia sẻ Thông tin Sửa chữa và Dịch vụ Xe cộ (Motor vehicle service and repair information sharing scheme) sẽ được xem xét lại chỉ sau ba năm.

''Chúng tôi không tin rằng ba năm là đủ thời gian để hoàn thành chương trình và hoạt động như dự định, vì vậy chúng tôi có thể đề xuất khoảng thời gian xem xét năm năm."