Tổng trưởng Ngân Khố, Jim Chalmers, và Thủ tướng, Anthony Albanese. Nguồn: AAP / AAP / Mick Tsikas

AUSTRALIA - Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers công bố thặng dư ngân sách kỷ lục,  hơn 22 tỷ đô-la,  nhờ tiềnthu thuế tăng đột biến và giá cả hàng hóa cao hơn.

Thặng dư ngân sách đã được dự báo vào tháng Năm - và bây giờ, Tổng trưởng Ngân khố Jim Chalmers tiết lộ số dư đó là 22,1 tỷ đô-la - gần bằng 1% GDP của Úc.

Chính phủ muốn coi đây là kết quả của khả năng điều hành kinh tế của mình.

"Bây giờ thặng dư này là kết quả của việc hạn chế chi tiêu, điều chỉnh tăng doanh thu và cũng tìm được khoản tiết kiệm đáng kể trong ngân sách. Đây không phải là lần đầu tiên một chính phủ nhận được sự cải thiện đáng kể về doanh thu. Nhưng có gì khác biệt? Lần này, thay vì chi tiêu phần lớn số tiền đó, như những người tiền nhiệm của chúng tôi đã làm, chúng tôi đã tích trữ gần như toàn bộ số tiền đó và điều đó đã tạo nên sự khác biệt."

Kết quả là một sự thay đổi so với dự báo thâm hụt gần 80 tỷ đô la trước cuộc bầu cử vừa qua.

Nhưng kinh tế gia Chris Richardson nói rằng có thể không phải nhờ Đảng Lao động mà khoản thu nhập bất ngờ như họ nghĩ.

"Đó là một tin tuyệt vời, nhưng về căn bản thì nó không phải do quyết định của bất kỳ chính trị gia nào. Có hai điều. Lạm phát lấy tiền từ các gia đình, đưa nó cho chính phủ, điều đó đang xảy ra. Thứ hai là, thế giới đang trả cho chúng ta rất nhiều tiền vì thứ chúng ta bán, những thứ như quặng sắt."

Nhưng ông Jim Chalmers nhấn mạnh rằng chính phủ của ông có quyền lựa chọn phải làm gì với những điều kiện kinh tế đó.

"Đây là bằng chứng về việc quản lý kinh tế có trách nhiệm của chúng ta, giúp ngân sách trở nên tốt hơn nhiều, cùng lúc với việc chúng ta tung ra hàng tỷ đô la để cứu trợ chi phí sinh hoạt. Đây là sự thay đổi lớn nhất về ngân sách trong lịch sử . Và điều đó cho thấy rằng chúng tôi không cần phải lựa chọn giữa việc nhận được ngân sách tốt hơn trong khi chúng tôi giúp đỡ những người đang gặp khó khăn."

Kinh tế gia Chris Richardson cho rằng thực tế phức tạp hơn.

"Một phần của áp lực chi phí sinh hoạt là các gia đình thực sự phải đóng thuế nhiều hơn trước đây, chứ không chỉ có lãi suất tăng. Vì vậy, tin tốt cho chính phủ, phần nào đó lại là tin xấu cho các gia đình."

Tuy nhiên, các nhà kinh tế tin rằng có khả năng tin tốt này sẽ tiếp tục kéo dài. Nhưng ông Jim Chalmers tỏ ra dè dặt hơn.

"Một trong những lý do bạn sẽ không thấy chúng tôi tự chúc mừng như bạn đã thấy với chính phủ trước, là vì chúng tôi hiểu một vài điều quan trọng. Thặng dư bản thân nó không phải là mục đích mà là nền tảng, đồng thời tạo áp lực lên ngân sách tương lai đang tăng lên thay vì giảm bớt, và vì vậy chúng tôi biết mình còn nhiều việc phải làm."

Phó lãnh đạo phe đối lập, Sussan Ley, cũng đã tránh nói đến khả năng có thặng dư thứ hai.

"Tôi sẽ để lại những dự đoán đó cho thủ quỹ. Tôi muốn anh ấy quay trở lại công việc hàng ngày của mình, tôi muốn anh ấy giao lưu với người Úc và tìm hiểu xem các doanh nghiệp đang thực hiện công việc đó vô cùng khó khăn như thế nào Và đừng giả vờ rằng đó là thời điểm tốt trong khi thực sự đó là thời điểm khá khó khăn."

Mặc dù hiện tại đây là tin tốt, nhưng, thâm hụt ngân sách được dự báo sẽ xảy ra trong dài hạn.