(Ảnh: SBS)

Tại Thái Lan, một buổi lễ được tổ chức vào Ngày Anzac hàng năm để tưởng nhớ hơn 2,800 tù nhân chiến tranh Úc đã ngã xuống khi bị quân đội Nhật buộc phải làm việc trên Đường sắt Miến Điện của Thái Lan. Đối với một trung sĩ ADF đang phục vụ, hành trình đến Hellfire Pass gần Kanchanaburi là cơ hội để tưởng nhớ người chú vĩ đại của cô, người đã bị giam giữ ở đó trong hai năm rưỡi.

Trong rừng rậm Thái Lan, các tù nhân chiến tranh người Úc được tưởng nhớ.

Lễ Anzac Day tại Hellfire Pass đã trở thành thời điểm và là nơi tôn vinh tất cả tù nhân chiến tranh Úc.

Nhưng với trung sĩ ADF Renae Pearce đang phụng sự, sự kiện này có mối liên hệ cá nhân.

Chú của cô, Ben Pearce, đã sống sót sau hai năm rưỡi trong trại lao động cưỡng bức sau khi bị quân Nhật bắt.

“Tôi có thể nhớ lại khoảng 15 hoặc 16 tuổi khi tôi thực sự bắt đầu hiểu biết về Thế chiến 2 và lịch sử hiện đại cũng như vai trò của chú Ben trong đó. Đến nỗi ở tuổi 15 hoặc 16, tôi đã việc thực hiện một dự án và đó là bước khởi đầu để hiểu những gì chú ấy đã chịu đựng và trải qua. Ký ức của tôi về chú ấy chỉ là một người đàn ông  đáng kính. Thật thú vị, mặc dù chú ấy chưa bao giờ nói chuyện trực tiếp với tôi về những trải nghiệm của mình. Chú ấy đã ghi lại vào một cuốn băng những gì chú ấy trải qua trên đường sắt và tôi đã tìm và nghe được. Đó là lý do khiến tôi thực hiện dự án của mình.”

"Ông ấy nói về quảng thời gian lao tù của mình trên đường sắt, ông kể lại nó giống như bị nhét vào xe chở gia súc và vận chuyển lên phía bắc trên đường sắt. Họ sống bằng một phần nhỏ gạo và một phần nước nhỏ. Đó là điều kiện sống khủng khiếp.”

Mặc dù Ben Pearce không nói với gia đình về những gì ông nhìn thấy trên đường sắt nhưng ông đã ghi âm lại thách thức đó một lần vào băng.

“Một thành viên khác trong gia đình, người vài năm trước đó muốn giữ lại câu chuyện của ông ấy. Trong đoạn băng đó, chú tôi kể về việc bị quân Nhật bắt ở Singapore và giam giữ ở Changi. Ông đã ở đó hai năm rưỡi cho đến khi chiến tranh kết thúc khi quân Nhật rời đi. Ông ấy nói về trải nghiệm của mình trên đường sắt, cụ thể là nói nó giống như bị nhét vào xe chở gia súc và vận chuyển lên phía bắc trên đường sắt. Họ sống bằng một phần nhỏ gạo và một phần nước nhỏ. Đó là điều kiện sống khủng khiếp.”

Năm 1943, quân đội Nhật Bản đưa 60,000 tù binh quân Đồng minh và 200,000 lao động từ khắp châu Á đến Thái Lan và Myanmar để xây dựng tuyến đường sắt Thái Lan-Miến Điện.

Hellfire Pass lấy tên từ những đám cháy ở đó cũng như bệnh tật, nạn đói và sự tàn bạo hoành hành trong các trại lao động.

Những câu chuyện đó được tưởng nhớ tại trung tâm phiên dịch Hellfire Pass ở Thái Lan và địa điểm giáo dục và tưởng niệm các tù nhân chiến tranh Úc.

Bức ảnh của chú Ben hốc hác được treo trong phòng trưng bày chính.

Hôm nay Trung sĩ Pearce đã đặt vòng hoa để vinh danh người chú vĩ đại của cô và tất cả các cựu chiến binh.

“Đó là một trải nghiệm đầy cảm xúc dẫn đến điều này. Lần nào tôi cũng nghĩ đến việc đến đây. Thậm chí một vài tháng trước, tôi sẽ khá xúc động về điều đó. Đến đây tôi đã có nhiều giây phút trầm ngâm tĩnh lặng dọc theo lòng đường ray. Đặt mình vào hoàn cảnh của tù binh, đặc biệt là chú Ben. Và thực sự, điều đó thật không thể tưởng tượng được, thực sự là như vậy. Có mặt ở đây biết rằng tôi có một thành viên trong gia đình đã phụng sự và sống sót say đó và tôi rất vinh dự được biết câu chuyện này, điều đó không thể giải thích  bằng lời được.”

Hàng trăm người đã tham dự buổi lễ hừng đông Ngày Anzac tại Hellfire Pass năm nay, nơi hàng nghìn tù nhân chiến tranh người Úc từng bị buộc phải đào đá bằng tay không.

Chú Ben của Renae Pearce đã sống sót trên tuyến đường sắt Thái Lan-Miến Điện và qua đời ở Úc năm 2003, thọ 87 tuổi.

"Đó thực sự là một điều vô cùng tự hào khi biết rằng tôi có một thành viên trong gia đình đã phục vụ đất nước của chúng ta. Nó đã ảnh hưởng sâu sắc tới tôi vài năm sau đó khi tôi nhập ngũ. Thật vinh dự khi biết rằng chú ấy đã phải chịu đựng mức độ tàn bạo đó và sống sót. Thật là một khả năng phục hồi đáng kinh ngạc và thử thách bản thân.Nếu bạn quen chú ấy, bạn sẽ không bao giờ biết rằng chú ấy đã trải qua điều đó. Tôi nghĩ đó là điều khiến tôi khó chịu nhất. Đằng sau cánh cửa đóng kín, chắc hẳn chú ấy có rất nhiều thứ mà chú ấy đã phải đối mặt hàng chục năm sau. Nhưng bạn sẽ không bao giờ biết được điều đó.”

Chúng tôi tưởng nhớ đến những tù nhân chiến tranh sống sót và những người đã ngã xuống trong hoàng cảnh khủng khiếp.