Giám đốc điều hành hãng hàng không Qantas, Vanessa Hudson, và người tiền nhiệm Alan Joyce. Nguồn: AAP / BIANCA DE MARCHI

AUSTRALIA – Nghị viện mở ra cuộc điều tra về quyết định của chính phủ liên bang ngăn chặn hãng hàng không Qatar tăng cường hoạt động đến Úc. Cuộc điều tra diễn ra sau khi có cáo buộc hãng hàng không Qantas gây áp lực lên chính phủ nhằm cản trở kế hoạch mở rộng của Qatar Airways, dẫn đến tăng giá vé máy bay và giảm du lịch. Đề nghị mở cuộc điều tra đã được Thượng viện thông qua với số phiếu khít khao, qua cáo buộc rằng chính phủ đang ưu ái Qantas, hơn là cạnh tranh trong lãnh vực hàng không.

Một cuộc điều tra của Quốc hội về quyết định gần đây của chính phủ, khi ngăn chặn Qatar Airways khai thác thêm các chuyến bay vào Úc sẽ được tiến hành, sau khi kiến nghị của phe đối lập về việc thiết lập cuộc điều tra, đã được Thượng viện thông qua sau một cuộc bỏ phiếu.

Cuộc điều tra được đưa ra sau khi có thông tin tiết lộ rằng, Qantas đã vận động chính phủ liên bang ngăn chặn hãng hàng không Qatar, mở rộng hoạt động tại thị trường Úc.

Ông Sanjaya Senanayake, là Giáo sư tại Đại học Quốc gia Úc, nói chuyện với ABC.

Ông nói "Vì vậy câu chuyện Qatar Airways là về việc hãng hàng không nầy muốn tăng gấp đôi số lượng chuyến bay vào Úc".

"Sẽ có một chuyến bay thêm vào một ngày đến Sydney, Melbourne và Brisbane".

'Và Bộ trưởng Giao thông vận tải dường như đã từ chối lời đề nghị đó và tôi nghĩ rằng, Phụ Tá Tổng trưởng Ngân Khố nói điều gì đó về việc muốn thấy Qantas làm tốt và kiếm được lợi nhuận tốt".

Ông nói rằng việc không cho phép các chuyến bay bổ sung đó, có nghĩa là hành khách đang phải trả nhiều tiền hơn, điều này ảnh hưởng đến du lịch.

"Chúng tôi cũng thấy 70% các chuyến bay đến Âu châu đang hoạt động với Qantas và Emirates, nhưng vẫn còn rất nhiều chuyến bay chưa hoạt động".

"Điều đó có nghĩa là có một áp lực về chỗ ngồi, và các chuyến bay có giá vé đắt hơn nhiều so với những gì họ có thể làm được".

"Khoảng một tỷ đô-la sẽ bị mất do giảm du lịch và vận chuyển hàng hóa, tất cả điều này là do hỗ trợ cho một công ty".

"Vâng đó là công ty của Úc, nhưng nó đã trở thành tư nhân vào năm 1995".

"Nó mang ơn các cổ đông của nó, không phải chúng tôi".

"Vì vậy tôi thực sự nghĩ rằng sẽ tốt hơn, nếu cho Qatar vào, và, cung cấp cho chúng tôi thêm những chuyến bay, để công dân Úc có một số chuyến bay với giá rẻ hơn".

Kiến nghị thành lập cuộc điều tra đã được Thượng nghị sĩ Quốc gia Bridget McKenzie đưa ra.

Nó được thông qua với cách biệt khít khao, khi 32 thượng nghị sĩ ủng hộ và 31 phản đối.

Thượng nghị sĩ McKenzie đã cáo buộc chính phủ điều hành cái mà bà gọi là, bảo vệ cho Qantas.

Bà Bridget McKenzie nói "Thưa ông Bộ trưởng, nếu tất cả các hãng hàng không lớn của chúng ta ngoại trừ một và các tiểu bang thuộc Đảng Lao động, các chuyên gia cạnh tranh và ngành du lịch đều nói 'hãy để họ bay', thì chính phủ này sẽ bảo vệ ai khi tuyên bố quyết định này là vì lợi ích quốc gia?”.

Cuộc điều tra mới được đưa ra, khi Thủ tướng Anthony Albanese xác nhận, ông đã nói chuyện với Giám đốc điều hành Virgin Australia, trước quyết định chặn yêu cầu của Qatar, nhưng không phải với các giám đốc điều hành Qantas.

Thượng nghị sĩ McKenzie nói rằng, chính phủ đã chiều chuộng Qantas về một loạt các vấn đề, đặc biệt mối quan hệ của Thủ tướng Anthony Albanese với ông chủ cũ của Qantas là ông Alan Joyce, cũng như sự ủng hộ của Qantas đối với Tiếng nói bản địa trước Quốc hội, là những lý do có thể.

Thượng nghị sĩ Bridget McKenzie nói "Tại sao họ lại tăng gấp đôi? Có phải vì mối quan hệ chính trị và cá nhân bền chặt của ông Albanese không chỉ với Alan Joyce mà còn với Qantas, với tư cách là người dẫn đầu cho chiến dịch Yes của ông ấy?".

"Tại sao hãng hàng không bị loại khỏi cuộc rà soát cạnh tranh của chính phủ?".

"Và tại sao họ lại từ chối đơn đăng ký của Qatar Airways, hãng mà chúng tôi biết sẽ gây áp lực giảm giá?”.

Trong khi đó Thượng nghị sĩ Đảng Quốc gia, là ông Matt Canavan, nói rằng đảng Lao Động và Đảng Xanh gần như đã ngăn chặn cuộc điều tra tiến hành.

Ông nói rằng chính phủ đang đứng về phía các doanh nghiệp lớn, hơn là những người Úc bình thường.

Ông nói "Tại sao đảng Lao động vẫn bảo vệ cho Qantas khi người dân trên khắp đất nước đã bị Qantas lừa đảo?".

"Nhưng đảng Lao động dường như có mối quan hệ rất ấm cúng với các doanh nghiệp lớn, với Qantas, dường như không đứng về phía người tiêu dùng Úc ngay bây giờ".

"Tại sao họ không bỏ phiếu cho một cuộc điều tra? Họ có gì để trốn tránh ở đây?".

Hãng hàng không Qantas cũng đang trải qua sóng gió, trên một mặt trận khác.

Liên đoàn Công nhân Vận tải đang chỉ trích Qantas, về việc giải tán lực lượng lao động cốt lõi, thông qua việc thuê ngoài trên 38 tổ chức riêng biệt và cơ quan trung gian thuê lao động.

Công nhân đang kêu gọi Nghị Viện đẩy nhanh cải cách lập pháp, nhằm đóng các lỗ hổng thuê lao động, mà Qantas đã sử dụng.

Những điều này đã dẫn đến việc thay thế các vị trí việc làm ổn định, được trả lương cao, với việc thuê công nhân bán thời gian, công nhật và lao động được trả lương thấp hơn.

Thượng nghị sĩ Lao động và là cựu giám đốc Liên đoàn Công nhân Vận tải, ông Tony Sheldon, nói rằng Hội đồng Quản trị Qantas cũng cần phải chịu trách nhiệm, về các hành động của công ty.

Ông nói "Họ cần phải quay lại nói rằng họ đang ủng hộ công chúng Úc, khách hàng Úc ủng hộ và họ sẽ quay lại, cũng như bảo đảm có sự khác biệt và thay đổi những gì đang xảy ra liên quan đến hoạt động của công ty này".

"Công ty phải chịu trách nhiệm trên mọi mặt trận".

Trong khi đó Tổng trưởng Quan hệ nơi làm việc, Tony Burke, nói rằng việc Qantas sử dụng kẽ hở này là rất lớn.

"Là Tổng trưởng Nhân Dụng cũng với tư cách về Quan hệ Lao động, tôi đã rất ý thức rằng khi chúng ta nói về lỗ hổng thuê mướn lao động, hầu hết các công ty không sử dụng nó".

"Nhưng Qantas với tư cách là một công ty, đã sử dụng lỗ hổng thuê lao động theo một cách khá phi thường".

"Mục tiêu của tôi là đảm bảo rằng, mọi người tại Qantas được trả lương công bằng".

Để làm phức tạp thêm vấn đề đối với hãng hàng không, Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Úc hay ACCC, đã đưa vấn đề ra trước Tòa án Liên bang, khi tuyên bố hãng hàng không gặp khó khăn đã có hành vi sai trái, gây hiểu lầm hoặc lừa đảo, sau khi tiếp tục bán hàng ngàn vé khi chuyến bay đã bị hủy.

Cơ quan giám sát người tiêu dùng hy vọng Qantas sẽ bị phạt với mức kỷ lục vì vi phạm luật tiêu dùng, nếu cáo buộc của họ về vé quảng cáo bị hủy của hãng hàng không, được chứng minh là chính xác.

Chủ tịch ACCC, là bà Gina Cass-Gottlieb, muốn thấy hãng hàng không, phải trả hơn gấp đôi mức phạt kỷ lục là 125 triệu đô-la, đối với hãng xe hơi Volkswagen vào năm 2019.

Với việc hãng hàng không phải đối mặt với rất nhiều thách thức, ông Joyce quyết định rút lui sớm.

Trong một tuyên bố với ASX, ông nói rằng rõ ràng trọng tâm của Qantas cần phải là đổi mới.

Bà Vanessa Hudson đảm nhận vai trò Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn, kể từ ngày hôm nay ngày 6 tháng Chín.

Bà là người phụ nữ đầu tiên, nắm quyền lãnh đạo hãng hàng không Qantas.