James Ward, là người bản địa Pitjantjatjara và Nukunu, đồng thời cũng là chuyên gia dịch tễ học cho biết, họ hy vọng một chương trình tài trợ mới có thể giúp giảm bớt sự bất bình đẳng về sức khỏe ảnh hưởng đến người Úc bản địa bị nhiễm HIV và viêm gan siêu vi. Credit: University of Queensland

AUSTRALIA - Một chương trình tài trợ quốc gia mới đã được khai triển nhằm giải quyết tỷ lệ nhiễm HIV và viêm gan siêu vi ngày càng tăng ở Úc. Các chuyên gia y tế bản địa cho biết tác động của tình trạng sức khỏe này đối với người dân Bản địa là rất đáng kể và ngày càng tăng - và người ta hy vọng chương trình tài trợ có thể thay đổi điều đó.

Bất chấp những tiến bộ trong việc loại bỏ vi-rút lây truyền qua đường máu - chẳng hạn như HIV và viêm gan ở Úc, một số cộng đồng vẫn có nguy cơ cao hơn những cộng đồng khác.

Theo Viện Kirby, dữ liệu gần đây cho thấy tỷ lệ mắc HIV và viêm gan siêu vi ở người thổ dân và người dân đảo Torres Strait cao hơn ở người Úc khác.

Viêm gan B, viêm gan C và HIV lây truyền qua tiếp xúc với máu có chứa vi-rút.

Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng lâu dài và có thể gây tử vong.

Giáo sư James Ward là người Pitjantjatjar và Nukunu và là giám đốc của Poche, Trung tâm Y tế Bản địa tại Đại học Queensland.

Ông nói rằng các phương pháp điều trị tồn tại nhằm giảm tác động của những tình trạng sức khỏe này đối với người Úc bản địa, nhưng rất khó để bảo đảm nó đến được với những người cần nó.

"Đối với HIV, chúng tôi có tỷ lệ thông báo về HIV cao gấp khoảng 1,3 lần so với phần còn lại của dân số. Và đối với bệnh viêm gan do vi-rút, mặc dù hiện có phương pháp điều trị rất tốt cho bệnh viêm gan C có sẵn trên PBS kể từ năm 2016, chúng ta có nhiều người thổ dân mắc bệnh viêm gan C hơn bao giờ hết và với tỷ lệ cao gấp ba đến năm lần so với người Úc khác. Chúng tôi có tất cả các nghiên cứu khoa học để tạo ra những khác biệt lớn đối với HIV và viêm gan siêu vi , nhưng chúng tôi vẫn chưa khai triển rốt ráo điều đó ở cấp địa phương để thay đổi sự chênh lệch này."

Theo giáo sư Ward, có ba mức độ hỗ trợ y tế cộng đồng trong điều trị viêm gan siêu vi và HIV.

Có phòng ngừa; có xét nghiệm và điều trị; và chăm sóc sau và theo dõi.

Giáo sư Ward cho biết các cộng đồng bản địa đang gặp khó khăn để nhận được sự hỗ trợ rất cần thiết trong cả ba lĩnh vực.

"Phòng ngừa, chúng ta không làm tốt công việc ngăn ngừa các ca viêm gan C mới. Chúng ta đang làm tốt hơn nhiều với HIV ở Úc. Chúng ta đang làm ổn với bệnh viêm gan B, nhưng chúng ta vẫn thất bại trong các lĩnh vực khác. Như tham gia vào việc chăm sóc, theo dõi, quản lý những người mắc bệnh viêm gan B, điều trị viêm gan C và HIV để có kết quả sức khỏe thực sự tốt."

Để giải quyết những bất bình đẳng về sức khỏe này, một chương trình tài trợ mới đã được Gilead Sciences, Viện Lowitja và Trung tâm Sức khỏe Bản địa Poche khai triển.

Chương trình trị giá 4,4 triệu đô-la sẽ nhắm vào các tổ chức do người bản địa lãnh đạo để giải quyết sự chênh lệch dẫn đến lây truyền HIV và viêm gan siêu vi.

Jaime McCoy là tổng giám đốc của Gilead Sciences tại Úc và New Zealand, một công ty dược phẩm sinh học dựa trên nghiên cứu.

Cô nói rằng sự bất bình đẳng về sức khỏe giữa các cộng đồng người Úc bản địa và những người Úc khác là kết quả của quá trình thuộc địa hóa.

"Chúng tôi biết rằng các cộng đồng thổ dân và người dân đảo Torres Strait vẫn đang gặp phải sự bất bình đẳng đáng kể trong việc tiếp cận các kết quả phòng ngừa, điều trị, chăm sóc và sức khỏe so với các cộng đồng không phải là dân bản địa. Và điều này là do những tác động liên tục của quá trình thuộc địa hóa ở Úc. Và các giải pháp cho cộng đồng thổ dân và người dân đảo Torres Strait là rất quan trọng để tạo ra sự thay đổi ở đây. Úc sẽ không đạt được các mục tiêu của Liên hợp quốc về bệnh viêm gan siêu vi và HIV trừ khi có sự đầu tư đáng kể và tập trung vào những nhóm dân số ưu tiên này."

Là một người đàn ông Taungurung kiêu hãnh đến từ miền trung Victoria, Paul Stewart là phó giám đốc điều hành của Viện Lowitja, một tổ chức nghiên cứu do cộng đồng thổ dân và người dân đảo Torres Strait kiểm soát.

Ông nói rằng có những yếu tố khiến một người gặp nhiều nguy cơ hơn.

"Có một số nhóm dân số nhất định trong cộng đồng Thổ dân và Người dân đảo Torres, và khi tôi nói đến các nhóm dân số như thanh niên, nhóm tù nhân, người tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn. Vì vậy, chúng tôi muốn bảo đảm rằng chúng tôi đang tiếp cận những đối tượng đó, cộng đồng và dân số đó - nhóm dân số cụ thể - để chúng tôi có thể giúp loại bỏ điều đó nhưng cũng xem xét hệ thống chăm sóc sức khỏe và điều đó giúp ích như thế nào."

Theo ông Stewart, nhiều nghiên cứu do cộng đồng chủ trì là rất quan trọng để giải quyết tỷ lệ lây nhiễm bệnh viêm gan và HIV ngày càng tăng ở Úc.

Ông cho biết khi các dự án hướng tới cộng đồng, sẽ có nhiều thành viên cộng đồng tham gia, điều này dẫn đến các giải pháp có ý nghĩa hơn.

"Những gì chúng tôi biết là khi người thổ dân và người dân đảo Torres ngồi vào vị trí điều khiển khi tiến hành nghiên cứu, chúng tôi sẽ nhận được kết quả tốt hơn. Chúng tôi biết rằng các dự án an toàn về mặt văn hóa, họ tự quyết và có nhiều khả năng hơn để thu hút người thổ dân và người dân đảo Torres vào nghiên cứu."