Giới báo chí không được phép tham dự buổi họp mặt riêng tư này nhưng Albanese đã đăng một bức ảnh của hai lãnh đạo lên trang Instagram của mình ngay trước 3 giờ sáng giờ New York. Nguồn: Được cung cấp / Instagram

Thỏa thuận mới về khoáng sản trọng yếu được ký kết giữa Úc và Hoa Kỳ đã khiến thị trường chứng khoán tăng vọt, khi giới đầu tư tin rằng cú bắt tay này sẽ phá vỡ thế độc quyền của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu.

Ngành khai khoáng của Úc đang ăn mừng sau khi ký kết thỏa thuận mới nhằm bảo đảm nguồn cung khoáng sản quan trọng ổn định cho Hoa Kỳ.

Thủ tướng Anthony Albanese tuyên bố sau lễ ký kết rằng, “Đây là một kế hoạch đầu tư trị giá 8,5 tỷ đô-la đã sẵn sàng khởi động. Mới chỉ là bước khởi đầu”.

Tổng thống Donald Trump, người đang tìm cách giảm sự phụ thuộc của Mỹ vào Trung Quốc, cũng nhấn mạnh:

“Chúng tôi đang làm việc thực sự nghiêm túc về đất hiếm.”

Thỏa thuận được ký trong cuộc gặp được chờ đợi từ lâu giữa hai nhà lãnh đạo, đánh dấu bước ngoặt mới trong hợp tác năng lượng tài nguyên giữa hai quốc gia. Tổng thống Trump xem Úc là đối tác thay thế phù hợp cho Trung Quốc, đối thủ địa chánh trị lâu nay của Mỹ, quốc gia hiện đang chi phối xuất cảng đất hiếm toàn cầu.

Úc ở trung tâm chuỗi cung ứng mới

Úc hiện là nơi có trữ lượng khoáng sản quan trọng lớn nhất thế giới, nhưng phần lớn được khai thác rồi xuất cảng sang Trung Quốc để tinh chế – nơi kiểm soát tới 90% chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Tania Constable, Giám đốc điều hành Hội đồng Khoáng sản Úc (Minerals Council of Australia), nhận định đây là bước đột phá lớn.

Bà nói, “Điều quan trọng là không một quốc gia nào có thể độc quyền mọi loại khoáng sản cần thiết cho đời sống hằng ngày. Thông báo này rất có ý nghĩa trong việc đáp ứng nhu cầu của nhiều nước, và Úc đóng vai trò trung tâm trong đó”.

Các khoáng sản trọn yếu này được dùng trong mọi thứ, từ điện thoại thông minh, xe điện, trí tuệ / trí thông minh nhân tạo cho đến võ khí quân sự.

Dòng vốn khổng lồ đổ vào ngành khai khoáng

Theo thỏa thuận, 5 tỷ đô-la Mỹ đầu tư chung trong 6 tháng tới sẽ được rót vào để khởi động hàng loạt dự án khai thác và tinh chế.
 

Trên Sàn giao dịch chứng khoán Úc, cổ phiếu của các công ty khai khoáng đất hiếm đã tăng vọt sau thông tin này.
 

Tại Tây Úc, Alcoa đang phát triển nhà máy tinh chế gali, trong khi Arafura Rare Earths, được hậu thuẫn bởi nữ tỷ phú Gina Rinehart, đang khai thác khoáng sản gần Alice Springs, những nguyên liệu then chốt cho các dự án quốc phòng và công nghệ cao.
 

Lãnh đạo phe Đối lập, là bà Sussan Ley, cho biết Liên đảng hoan nghênh bước tiến này nhưng vẫn thận trọng trước các chi tiết cụ thể:
 

“Đây mới chỉ là những cam kết cấp cao, chúng tôi sẽ xem xét kỹ. Nhưng chúng tôi cũng biết rằng, nếu bạn là công ty khai khoáng hay doanh nghiệp cần năng lượng ở Úc, bạn cần nguồn năng lượng rẻ và ổn định.”

Tăng cường liên minh – bảo đảm an ninh kinh tế

Trước đó, vào tháng 4/2025, Chánh phủ đảng Lao động đã công bố Quỹ Dự trữ Khoáng sản Trọng yếu, và kể từ đó đã thảo luận với ngành khai khoáng về việc thiết lập giá sàn để các doanh nghiệp không bị thiệt khi dành sản phẩm cho Mỹ thay vì xuất cảng sang Trung Quốc, đối tác thương mại truyền thống của Úc.

Bà Constable cho rằng đây là cơ hội củng cố quan hệ với đồng minh chủ chốt, đồng thời thúc đẩy kinh tế trong nước:
 

“Úc rất giỏi trong khai thác mỏ, nhưng chúng tôi chỉ là một phần của chuỗi cung ứng và không thể tự làm tất cả”.
 

“Hoa Kỳ lại rất mạnh trong lĩnh vực sản xuất. Vì vậy, hai nước cần hợp tác để bảo đảm chuỗi cung ứng an toàn, giúp mọi quốc gia có thể có được nguồn khoáng sản cần thiết cho nhu cầu của mình.”

(NĐT – Theo SBS News)