Gần 30 cửa hàng thuốc lá đã bị những kẻ đốt phá ở Victoria tấn công kể từ tháng Ba, 2023. NCA NewsWire / Luis Enrique Ascui Nhà cung cấp hình ảnh: News Corp Australia

Một loạt vụ đốt phá cửa hàng thuốc lá đã làm sáng tỏ sự xâm nhập của các nhóm tội phạm có tổ chức vào ngành này.

Được thực hiện bởi những người thanh niên muốn kiếm tiền và dễ sai khiến, hơn hai chục vụ tấn công vào các cửa hàng thuốc lá trên khắp tiểu bang Victoria kể từ tháng 3/2023 đã tiết lộ một cuộc tranh giành địa bàn đang diễn ra giữa các nhóm đối thủ.

Nhưng trong khi hàng loạt vụ tấn công ở Victoria gây xôn xao dư luận về những hành động “vô cùng liều lĩnh”, các điều tra viên cho biết các vụ đập phá và phóng hỏa tương tự đang xảy ra trên khắp đất nước.

Để ứng phó, Cảnh sát Victoria đã thành lập Lực lượng đặc nhiệm Luna (Luna Taskforce) vào tháng 10/2023, tập trung các viên chức huyên môn từ các cơ quan liên bang và tiểu bang với hy vọng chấm dứt các vụ bạo lực.

Giám đốc Thám tử Jason Kelly, người đứng đầu Lực lượng Đặc nhiệm Luna, cho biết “Hãy để tôi nói rõ và khẳng định rằng… những băng đảng tội phạm này đang bị Cảnh sát Victoria và các cơ quan đối tác của chúng tôi theo dõi ngắt ngao”.

“Chúng tôi tin rằng hai băng nhóm hiện đang xung đột ở Victoria nhưng rộng hơn là họ đang hoạt động trên khắp nước Úc.”

“Tôi cho rằng điều này đã diễn ra trong nhiều năm.”

Cảnh sát tin rằng các vụ tấn công đốt phá là sự kết hợp giữa các nhóm đối thủ tấn công lẫn nhau, và các băng đảng gửi thông điệp tới những cửa hàng thuốc lá nào đã từ chối nhập hàng sản phẩm của họ để bán.

Giám đốc Thám tử Kelly cho biết  “Xung đột này bao gồm cả việc đưa thuốc lá bất hợp pháp vào các cửa hàng… cũng như yêu cầu các cửa hàng bán sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp của các băng đảng và nộp tiền, hay nói cách khác là tống tiền, mỗi tuần.”

Các băng đảng này, được cho là thành viên của các nhóm tội phạm có tổ chức ở Trung Đông và các băng nhóm mô-tô ngoài vòng pháp luật, đang tranh giành quyền kiểm soát lợi nhuận khổng lồ của ngành hàng này.

Theo báo cáo mới nhất do Lực lượng Biên phòng Úc Đại Lợi (ABF) công bố, nhu cầu tăng cao đã dẫn đến các vụ tịch thu thuốc lá lậu kỷ lục trong những năm gần đây.

“Mức kỷ lục” về thuốc lá lậu bị bắt giữ ở biên giới Úc. Lực lượng Biên phòng Úc. Nguồn: News Corp Australia

Trong năm tài chính vừa qua, lần đầu tiên ABF đã thu giữ hơn 2000 tấn thuốc lá, tăng so với con số 1600 tấn thuốc lá bị bắt giữ trong năm trước.

Con số này gần như tương đương với số lượng bị thu giữ trong ba năm trước đó cộng lại.

Clinton Sims, chỉ huy của ABF, cho biết vấn đề này đã đạt đến “mức kỷ lục” với hàng chục triệu điếu thuốc lá được phát hiện ở Victoria mỗi tuần.

Ông nói: “Trong năm tài chính vừa qua, chúng tôi đã thực hiện 120.000 vụ phát hiện ở biên giới liên quan đến thuốc lá bất hợp pháp, thu giữ hơn 1,7 tỷ điếu thuốc lá và hơn 870 tấn thuốc lá sợi”.

“Đó là khoảng cách thuế 3,4 tỷ đô-la… đây là một khoản tiền sinh lợi cho tội phạm có tổ chức”.

Với mức thuế thuốc lá quốc gia cụ thể thuộc hàng cao nhất trên thế giới, Úc là thị trường có lợi nhuận cao cho thuốc lá bất hợp pháp.

Năm ngoái, Cơ quan Thuế Vụ Úc ước tính thị phần thuốc lá bất hợp pháp đã tăng gấp đôi lên hơn 10% khi việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá được áp dụng.

Những gói thuốc lá bất hợp pháp được bán với giá chỉ từ 15 đến 20 đô-la, trong khi những gói thuốc lá hợp pháp có thể có giá lên tới 40 đô-la.

Theo Ủy ban Tình báo Hình sự Úc Đại Lợi (Australian Criminal Intelligence Commission), giá bán này đã tạo ra một thị trường mà chỉ cần 1 trong 30 thùng thuốc lá lậu không bị phát hiện để bán ra ngoài thì hoạt động này vẫn có lãi.

Các ông chủ siêu thị và cây xăng đang cảnh báo chính phủ liên bang phải đối mặt với khoản lỗ lên tới 5 tỷ đô-la trong ngân sách do thất thu thuế thuốc lá và thuế GST không thu lại được do doanh số bán thuốc lá sụt giảm, khi người hút thuốc chuyển sang mua thuốc lá bất hợp pháp, hút thuốc giả và hình trang bùng phát thuốc lá điện tử (vape).

Hồi đầu năm, nay Ủy ban này cho biết rằng với các hình phạt hình sự nhẹ tay so với ma ty bất hợp pháp, việc bù đắp rủi ro sẽ “là sự thuận lợi hơn rất nhiều” đối với các nhóm tội phạm có tổ chức.

Jarryd Bartle, giảng viên và là chuyên gia nghiên cứu tư pháp hình sự ở Đại học RMIT, tin rằng nhiều người hút thuốc đang cảm thấy áp lực tài chính do giá thuốc lá hợp pháp, tạo cơ hội cho tội phạm có tổ chức.

Ông nói: “Mạng lưới tội phạm có tổ chức rất phức tạp nhưng động cơ của chúng khá đơn giản – đó là thu lợi nhuận”.

“Khoảng 10 người Úc thì có 1 người hút thuốc hàng ngày, nghĩa là bạn có 2,5 triệu khách hàng tiềm năng cho sản phẩm của mình.”

“Dựa trên dữ liệu mới nhất, khoảng 30% người hút thuốc hiện tại không có ý định bỏ thuốc. Nhóm này đang thúc đẩy nhu cầu của thị trường thuốc lá bất hợp pháp.”

Ông Bartle cho biết cần nhấn mạnh rằng thị trường thuốc lá bất hợp pháp trên toàn cầu đang suy giảm, nhưng các vụ bắt giữ kỷ lục “thường cho thấy” mức nhu cầu kỷ lục.

Ông nói: “Mối quan hệ giữa thuế thuốc lá và sự gia tăng của thị trường thuốc lá bất hợp pháp là rất phức tạp.”

“Cũng giống như tất cả các nỗ lực cấm ma túy khác, sẽ luôn có một tỷ lệ người tiếp tục sử dụng sản phẩm bị cấm.”

Giám đốc Thám tử Kelly cho biết các điều tra viên của Lực lượng Đặc nhiệm Luna tin rằng nhiều cửa hàng thuốc lá ở tiểu bang Victoria đã bị các tổ chức tội phạm kiểm soát hoặc gây ảnh hưởng.

Ông nói: “Chúng tôi hiểu rằng không phải mọi cửa hàng thuốc lá đều tham gia vào thị trường bất hợp pháp, tuy nhiên, điều tôi có thể nói là trong số hơn 800 cửa hàng thuốc lá ở Victoria mà chúng tôi nghi ngờ… một phần lớn ngành công nghiệp thuốc lá đã bị xâm nhập”.

Ông nói: “Chúng tôi đang chứng kiến tội phạm có tổ chức kiểm soát các cửa hàng và điều hành chúng như thể chúng hợp pháp”.

Các doanh nghiệp hợp pháp cũng đang bị tống tiền và buộc phải bán sản phẩm của tổ chức này, phải chia một phần lợi nhuận.

Chỉ huy Sims cho biết ABF đã ghi nhận sự thay đổi trong chiến lược của các nhóm tội phạm, với việc giảm số vụ bắt giữ riêng lẻ, nhưng hầu hết các lô hàng đều được tìm thấy trong “các container với số lượng lớn đi bằng đường biển”.

Ông cho biết ba thương hiệu thường xuyên bị tịch thu nhất là Manchester, Double Happiness và Marlboro.

Cảnh sát cho biết các gói thuốc lá đóng gói không theo luật đóng gói dành cho thuốc lá là dấu hiệu cho thấy chúng đã được nhập cảng bất hợp pháp. Ảnh: được cung cấp – perthnow.com.au

Hầu hết các loại thuốc lá này, hoặc là hàng giả của các nhãn hiệu phổ biến được sản xuất để bán riêng cho thị trường bất hợp pháp, hoặc là sản phẩm hợp pháp được mua với giá rẻ ở các quốc gia có hệ thống thuế thấp hơn.

Phần lớn các vụ bắt giữ ở Úc có nguồn gốc từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (United Arab Emirates), Trung Quốc và Đông Nam Á.

Nếu có một thông điệp mà cơ quan thực thi pháp luật muốn chuyển tới người tiêu dùng thuốc lá ở Úc, đó là hãy “suy nghĩ kỹ” trước khi mua sản phẩm bất hợp pháp.

Giám đốc Thám tử Kelly nói  “Điều quan trọng là những người mua thuốc lá bất hợp pháp phải hiểu rằng họ đang trực tiếp tài trợ, hay nói cách khác là bỏ tiền vào túi của tội phạm có tổ chức, và việc bán thuốc lá có tổ chức như thế này lại tài trợ cho các tội phạm khác như nhập cảng ma túy và súng ống bất hợp pháp.”

Kể từ tháng 10/2023, các thám tử của Lực lượng Đặc nhiệm Luka đã thực hiện 65 lệnh truy nã và bắt giữ 18 người.

(Theo perthnow.com.au - danviet.com.au, Le Huy biên dịch)