Tại Úc có nhiều công ty bảo hiểm y tế tư với chính sách đãi ngộ khác nhau. Ảnh: Health Insurance

AUSTRALIA - Với sức khoẻ ngày càng yếu hơn cùng những lo lắng  về các bất trắc xảy ra, các bậc cao niên thường được con cháu hay chính họ tìm đến việc bảo hiểm y tế. Có nhiều công ty bảo hiểm y tế tư với chính sách đãi ngộ khác nhau, khiến các bác phải phân vân khi chọn hãng bảo hiểm nào có lợi nhất. Cô Phan Hương Giang là Trưởng nhóm Phát triển Dịch vụ cho cộng đồng Việt của tổ chức CASS và thường thuyết trình các đề tài liên quan đến các bác cao niên, đóng góp những thông tin về chuyện nầy.

Các thông tin chỉ mang tính tổng quát. Các trường hợp riêng biệt của qúy vị nên gặp bác sĩ gia đình hay chuyên viên y tế

Các bác cao niên nhất là từ Việt nam mới qua, thường ngần ngại trước vấn đề bảo hiểm y tế. Tại Úc có một hệ thống bảo hiểm y tế, kết hợp giữa nhà nước và tư nhân.

Chương trình của nhà nước là Medicare, do chánh phủ tài trợ, giúp người dân được khám chữa bệnh với chi phí thấp hoặc miễn phí.

Tư nhân là bảo hiểm y tế tư, do các công ty bảo hiểm cung cấp, giúp chi trả thêm các dịch vụ không nằm trong Medicare.

Mục tiêu là để tất cả mọi người, kể cả người cao tuổi hay người nhập cư, đều có thể xử dụng dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng.

Medicare là chương trình bảo hiểm y tế công của chánh phủ Úc, được áp dụng từ năm 1984. Người dân đóng góp thông qua thuế Medicare, thường là 2% thu nhập chịu thuế.

Người được hưởng Medicare bao gồm Công dân Úc, Thường trú nhân, một số công dân nước ngoài có thỏa thuận y tế với Úc và người giữ visa được chánh phủ chấp thuận (phải đăng ký Medicare).

Medicare chi trả rất nhiều dịch vụ căn bản, bao gồm khám bác sĩ đa khoa hay gia đình GP, khám bác sĩ chuyên khoa có giấy giới thiệu, xét nghiệm, chụp X-quang, một phần chi phí thuốc theo danh mục PBS (là chương trình phúc lợi dược phẩm, danh mục PBS liệt kê tất cả các loại thuốc được chánh phủ trợ giá cho bệnh nhân) và điều trị nội trú tại bệnh viện công.
 

Medicare không chi trả hoặc chỉ chi trả một phần cho các dịch vụ như nha khoa, mắt, kính thuốc, máy trợ thính, xe cứu thương, vật lý trị liệu, châm cứu, phòng riêng tại bệnh viện tư. Những phần này nếu muốn được chi trả, thì cần phải có bảo hiểm tư nhân hoặc tự trả phí.

Về Bảo hiểm tư nhân là phần bổ túc cho Medicare. Nó giúp chi trả những dịch vụ ngoài phạm vi Medicare, ví dụ như nha khoa, mắt, vật lý trị liệu, châm cứu, phòng riêng tại bệnh viện tư, bác sĩ phẫu thuật mà mình chọn, vào bệnh viện tư nhanh hơn, không cần chờ đợi lâu.

Tùy vào hợp đồng bảo hiểm, người ta có thể chọn, chỉ bảo hiểm viện phí (Hospital cover), chỉ bảo hiểm dịch vụ bổ túc (Extras cover), hoặc kết hợp cả hai (Combined cover).

Nếu người cao tuổi còn đủ điều kiện để mua bảo hiểm thì lời khuyên là nên cân nhắc, nhất là những ai thường xuyên cần nha sĩ, vật lý trị liệu, hoặc muốn có phòng riêng khi nhập viện. Tuy nhiên, người trên 75 tuổi có thể gặp khó khăn khi mua mới, hoặc bảo phí sẽ rất cao.

Người cao tuổi có phải đóng thuế Medicare không? - Câu trả lời là có, nếu thu nhập của họ vượt mức quy định. Thông thường thuế Medicare là 2% thu nhập. Tuy nhiên, người cao niên có thể được giảm hoặc miễn, nếu Thu nhập thấp, hoặc đủ điều kiện hưởng SAPTO.

SAPTO là viết tắt của 'Senior and Pensioners Tax Offset', tức là 'Ưu đãi thuế cho người cao niên và người đang nhận lương hưu'.

Để đủ điều kiện, người đó phải từ 60 tuổi trở lên và đã nghỉ hưu, là công dân hoặc thường trú nhân Úc, có thu nhập trong mức quy định của chánh phủ.

SAPTO giúp người cao niên giảm tiền thuế thu nhập phải đóng và trong nhiều trường hợp, có thể không cần đóng thuế Medicare nếu thu nhập thấp.

Ví dụ: Hiện tại người cao niên độc thân có thu nhập từ $43,020 trở xuống, hoặc nếu có gia đình thì mức thu nhập gia đình cho người cao tuổi và người về hưu từ $59,886 trở xuống, không cần đóng thuế Medicare.

Người cao tuổi sống trong viện dưỡng lão có được bảo hiểm y tế chi trả không? Dạ có. Medicare và bảo hiểm tư nhân vẫn chi trả, tùy vào dịch vụ. Ví dụ Medicare chi trả khám bác sĩ đa khoa (bulk bill), một số dịch vụ y tế như vật lý trị liệu, chăm sóc bàn chân hoặc dinh dưỡng nếu được đánh giá là cần thiết, thuốc theo chương trình PBS (người bệnh chỉ phải chi trả khoản nhỏ), chăm sóc điều dưỡng căn bản được chánh phủ trợ cấp.
 

Nhưng Medicare không chi trả hoàn toàn cho Bác sĩ chuyên khoa mà chỉ chi trả một phần, nha khoa, mắt, máy trợ thính, xe cứu thương (tùy thuộc vào tiểu bang)
 

Nếu có bảo hiểm tư nhân, người cao niên có thể được hỗ trợ thêm về chi phí nằm bệnh viện tư, dịch vụ bổ túc, xe cứu thương.

Lời khuyên dành cho người cao niên và cộng đồng người Việt khi tham gia hệ thống y tế Úc. Xin có 3 lời khuyên sau: Đăng ký Medicare ngay khi đủ điều kiện, Xem xét bảo hiểm tư nhân, đặc biệt nếu có nhu cầu điều trị đặc biệt, Tìm hiểu về SAPTO để được miễn giảm thuế.
 

Và quan trọng nhất, là luôn nhớ đi khám định kỳ và giữ liên lạc với bác sĩ đa khoa hay gia đình của qúy vị.